18th Chapter 6th Sloka

एतान्यपि तु कर्माणि सङ्गं त्यक्त्वा फलानि च ।

कर्तव्यानीति मे पार्थ निश्चितं मतमुत्तमम् ॥ १८.६ ॥

 

etānyapi tu karmāṇi saṅgaṃ tyaktvā phalāni ca |

kartavyānīti me pārtha niścitaṃ matamuttamam || 18.6 ||

 

एतानि ^1/3 अपि ⁰ तु ⁰ कर्माणि ^1/3 सङ्गम् ^2/1 त्यक्त्वा ⁰ फलानि ^2/3 च ⁰ ।

कर्तव्यानि ^1/3 इति ⁰ मे ^6/1 पार्थ ^S/1 निश्चितम् ^1/1 मतम् ^1/1 उत्तमम् ^1/1 ॥ १८.६ ॥

 

 

·       एतानि [etāni] = these = एतद् (pron.) + adj. to कर्माणि 1/3

·       अपि [api] = also = अव्ययम्

·       तु [tu] = but = अव्ययम्

·       कर्माणि [karmāṇi] = actions = कर्मन् (n.) + कर्तरि to (भवन्ति) 1/3

·       सङ्गम् [saṅgam] = attachment = सङ्ग (m.) + कर्मणि to त्यक्त्वा 2/1

·       त्यक्त्वा [tyaktvā] = having given up = त्यज् (to abandon) + क्त्वा (absolutive)

·       फलानि [phalāni] = results = फल (n.) + कर्मणि to त्यक्त्वा 2/3

·       च [ca] = and = अव्ययम्

·       कर्तव्यानि [kartavyāni] = to be done = कर्तव्य (n.) + S.C. to कर्माणि 1/3

·       इति [iti] = thus = अव्ययम्

·       मे [me] = my = अस्मद् (pron.) + सम्बन्धे to मतम् 6/1

·       पार्थ [pārtha] = O Pārtha = पार्थ (m.) + संबोधने 1/1

·       निश्चितम् [niścitam] = ascertained, clear = निश्चित (n.) + adj. to मतम् 1/1

·       मतम् [matam] = view, opinion = मत (n.) + कर्तरि to (भवति) 1/1

·       उत्तमम् [uttamam] = best, proper = उत्तम (n.) + adj. to मतम् 1/1

 

 

Even these actions are to be done giving up the attachment and giving up the results. This is my clear, proper vision, Pārtha (Arjuna)!

 

 

Sentence 1:

एतानि ^1/3 कर्माणि ^1/3 अपि ⁰ तु ⁰ सङ्गम् ^2/1 फलानि ^2/3 च ⁰ त्यक्त्वा ⁰ कर्तव्यानि ^1/3 इति ⁰ मे ^6/1 निश्चितम् ^1/1 उत्तमम् ^1/1 मतम् ^1/1 पार्थ ^S/1॥

Even (अपि ⁰ तु ⁰) these (एतानि ^1/3) actions (कर्माणि ^1/3) are to be done (कर्तव्यानि ^1/3) giving up (त्यक्त्वा ⁰) the attachment (सङ्गम् ^2/1) and (च ⁰) giving up the results (फलानि ^1/3). This is (इति ⁰) My (मे ^6/1) clear (निश्चितम् ^1/1), proper (उत्तमम् ^1/1) vision (मतम् ^1/1), Pārtha (पार्थ ^S/1)!

 

 एतानि ^1/3 अपि ⁰ तु ⁰ कर्माणि ^1/3 यज्ञदानतपांसि पावनानि उक्तानि सङ्गम् ^2/1 आसक्तिं तेषु त्यक्त्वा ⁰ फलानि ^1/3 च ⁰ तेषां परित्यज्य कर्तव्यानि इति अनुष्ठेयानि इति ⁰ मे ^6/1 मम निश्चितम् ^1/1 मतम् ^1/1 उत्तमम् ^1/1॥

निश्चयं शृणु मे तत्र” (गी. १८.४) इति प्रतिज्ञाय, पावनत्वं च हेतुम् उक्त्वा, “एतान्यपि कर्माणि कर्तव्यानि” इत्येतत् “निश्चितं मतमुत्तमम्” इति प्रतिज्ञातार्थोपसंहार एव, न अपूर्वार्थं वचनम् , “एतान्यपि” इति प्रकृतसंनिकृष्टार्थत्वोपपत्तेः ।सासङ्गस्य फलार्थिनः बन्धहेतवः एतान्यपि कर्माणि मुमुक्षोः कर्तव्यानि इति अपिशब्दस्य अर्थः ।न तु अन्यानि कर्माणि अपेक्ष्य ‘एतान्यपि’ इति उच्यते ॥

अन्ये तु वर्णयन्ति — नित्यानां कर्मणां फलाभावात् ‘सङ्गं त्यक्त्वा फलानि च’ इति न उपपद्यते । इति ।तत् असत् , नित्यानामपि कर्मणाम् इह फलवत्त्वस्य उपपादितत्वात् ‘यज्ञो दानं तपश्चैव पावनानि’ (भ. गी. १८ । ५) इत्यादिना वचनेन । नित्यान्यपि कर्माणि बन्धहेतुत्वाशङ्कया जिहासोः मुमुक्षोः कुतः काम्येषु प्रसङ्गः ? ‘दूरेण ह्यवरं कर्म’ (भ. गी. २ । ४९) इति च निन्दितत्वात् । ‘यज्ञार्थात् कर्मणोऽन्यत्र’ (भ. गी. ३ । ९) इति च काम्यकर्मणां बन्धहेतुत्वस्य निश्चितत्वात् ।

‘त्रैगुण्यविषया वेदाः’ (भ. गी. २ । ४५) ‘त्रैविद्या मां सोमपाः’ (भ. गी. ९ । २०) ‘क्षीणे पुण्ये मर्त्यलोकं विशन्ति’ (भ. गी. ९ । २१) इति च, दूरव्यवहितत्वाच्च, न काम्येषु ‘एतान्यपि’ इति व्यपदेशः ॥ ६ ॥