एवं परम्पराप्राप्तमिमं राजर्षयो विदुः ।
स कालेनेह महता योगो नष्टः परन्तप ॥४.२॥
evaṃ paramparāprāptamimaṃ rājarṣayo viduḥ |
sa kāleneha mahatā yogo naṣṭaḥ parantapa ||4.2||
एवम् 0 परम्पराप्राप्तम् 2/1 इमम् 2/1 राजर्षयः 1/3 विदुः III/3 ।
सः 1/1 कालेन 3/1 इह 0 महता 3/1 योगः 1/1 नष्टः 1/1 परन्तप 8/1 ॥४.२॥
· एवम् [evam] = in this manner = अव्ययम्
· परम्पराप्राप्तम् [paramparāprāptam] = handed down = परम्पराप्राप्त (m.) + adjective to योगम् 2/1
o परम्परया प्राप्तः परम्पराप्राप्तः (3T) ।
· इमम् [imam] = this = इदम् (pron. m.) + adjective to योगम् 2/1
· राजर्षयः [rājarṣayaḥ] = kings who are sages = राजर्षि (m.) + कर्तरि to विदुः 1/1
· विदुः [viduḥ] = knew = विद् (2P) to know + लिट्/कर्तरि/III/3
· सः [saḥ] = that = तद् (pron. m.) + 1/1
· कालेन [kālena] = by the time = काल (m.) + 3/1
· इह [iha] = in this world = अव्ययम्
· महता [mahatā] = long = महत् (m.) + adjective to कालेन 3/1
· योगः [yogaḥ] = yoga = योग (m.) + 1/1
· नष्टः [naṣṭaḥ] = declined = नष्ट (m.) + 1/1
· परन्तप [parantapa] = the one who inflicts enemies = परन्तप (m.) + 1/1
o परान् तापयति परन्तपः () ।
o पर + शस् + तप् + खच् 3.2.39 द्विषत्परयोस्तापेः। ~ खच्
o पर + मुम् + तप् + अ 6.3.66 अरुर्द्विषदजन्तस्य मुम् । ~ खिति
Handed down from generation to generation in this way, the kings who were sages know it. (But) with the long lapse of time, O Arjuna, this yoga has declined in the world.
Sentence 1:
राजर्षयः 1/3 एवम् 0 परम्पराप्राप्तम् 2/1 इमम् 2/1 विदुः III/3 ।
Handed down from generation to generation (परम्पराप्राप्तम् 2/1) in this way (एवम् 0), the kings who were sages (राजर्षयः 1/3) know (विदुः III/3) it (इमम् 2/1).
Sentence 2:
इह 0 सः 1/1 योगः 1/1 महता 3/1 कालेन 3/1 नष्टः 1/1 परन्तप 8/1 ॥४.२॥
(But) with the long (महता 3/1) lapse of time (कालेन 3/1), O Arjuna (परन्तप 8/1), this (सः 1/1) yoga (योगः 1/1) has declined (नष्टः 1/1) in the world (इह 0).
एवम् 0 क्षत्रिय-परम्परा-प्राप्तम् 2/1 इमम् 2/1 राजर्षयः 1/3 राजानः 1/3 च 0 ते 1/3 ऋषयः 1/3 च 0 राजर्षयः 1/3 विदुः III/3 इमम् 2/1 योगम् 2/1।
सः 1/1 योगः 1/1 कालेन 3/1 इह 0 महता 3/1 दीर्घेण 3/1 नष्टः 1/1 विच्छिन्न-संप्रदायः 1/1 संवृत्तः 1/1।
हे 0 परन्तप 8/1, आत्मनः 6/1 विपक्ष-भूताः 1/3 पराः 1/3 इति 0 उच्यन्ते III/3, तान् 2/3 शौर्य-तेजोगभस्तिभिः 3/3 भानुः 1/1 इव 0 तापयति III/1 इति 0 परन्तपः 1/1 शत्रु-तापनः 1/1 इत्यर्थः 1/1॥
