2nd Chapter 57th Sloka

यः सर्वत्रानभिस्नेहस्तत्तत्प्राप्य शुभाशुभम् ।

नाभिनन्दति न द्वेष्टि तस्य प्रज्ञा प्रतिष्ठिता ॥२.५७॥

 

yaḥ sarvatrānabhisnehastattatprāpya śubhāśubham |

nābhinandati na dveṣṭi tasya prajñā pratiṣṭhitā ||2.57||

 

यः ^1/1 सर्वत्र ⁰ अनभिस्नेहः ^1/1 तत् ^2/1 तत् ^2/1 प्राप्य ⁰ शुभाशुभम् ^2/1 ।

न ⁰ अभिनन्दति ^III/1 न ⁰ द्वेष्टि ^III/1 तस्य ^6/1 प्रज्ञा ^1/1 प्रतिष्ठिता ^1/1 ॥२.५७॥

 

·       यः [yaḥ] = one who = यद् (pron. m.) +  1/1

·       सर्वत्र [sarvatra] = in all situations= अव्ययम्

·       अनभिस्नेहः [unattached] = one who is not affected= अनभिस्नेह (m.) +  1/1

o   न (not) अभिस्नेहः (possesively attached) इति अनभिस्नेहः (NT)

·       तत् [tat] = in pleasures = तद् (n.) + 2/1

·       प्राप्य [prāpya] = having gained = अव्ययम्

o   प्र + आप् + ल्यप्

·       शुभाशुभम् [śubhāśubham] = pleasant and unpleasant  = शुभाशुभ (n.) +  2/1

o   शुभं (pleasant) च अशुभं (unpleasant) शुभाशुभम् । (pleasant and unpleasant ) SD

·       न [na] = does not = अव्ययम्

·       अभिनन्दति [abhinandati] = rejoice = अभि + नन्द् + लट्/कर्तरि/III/1

·       न [na] = does not = अव्ययम्

·       द्वेष्टि [dveṣṭi] = hate = द्विष् + लट्/कर्तरि/III/1

·       तस्य [tasya] = his = तद् (pron. m.) + 6/1

·       प्रज्ञा [prajñā] = knowledge  = प्रज्ञा (pron. m.) +  1/1

·       प्रतिष्ठिता [pratiṣṭhitā] = well-established= प्रतिष्ठिता (pron. m.) +  1/1

 

For the one who is unattached in all situations,  who does neither rejoices on gaining the pleasant and nor hates the unpleasant, his knowledge is well-established.

 

 

Sentence 1 (यद्-close):

यः ^1/1 सर्वत्र ⁰ अनभिस्नेहः ^1/1 तत् ^2/1 तत् ^2/1 प्राप्य ⁰ शुभाशुभम् ^2/1 । न ⁰ अभिनन्दति ^III/1 न ⁰ द्वेष्टि ^III/1

The one (यः ^1/1) who is without attachment (अनभिस्नेहः ^1/1) in all situations (सर्वत्र ⁰), gaining (प्राप्य ⁰) whatever (तत् ^2/1 तत् ^2/1) pleasure and pain (शुभाशुभम् ^2/1), neither (न ⁰) rejoices (अभिनन्दति ^III/1) nor (न ⁰) hates (द्वेष्टि ^III/1),

 

Sentence 2 (तद्-close):

तस्य ^6/1 प्रज्ञा ^1/1 प्रतिष्ठिता ^1/1 ॥२.५७॥

His (तस्य ^6/1) knowledge (प्रज्ञा ^1/1) is well established (प्रतिष्ठिता ^1/1).

 

किञ्च ⁰ –

यः सर्वत्रानभिस्नेहस्तत्तत्प्राप्य शुभाशुभम्।नाभिनन्दति न द्वेष्टि तस्य प्रज्ञा प्रतिष्ठिता।।2.57।।

यः ^1/1 मुनिः ^1/1 सर्वत्र ⁰ देह-जीवित-आदिषु ^V7/3 अपि ⁰ अनभिस्नेहः ^1/1 अभिस्नेह-वर्जितः ^1/1 तत् ^2/1 तत् ^2/1 प्राप्य ⁰ शुभाशुभम् ^2/1 तत् ^2/1 तत् ^2/1 शुभम् ^2/1 अशुभम् ^2/1 वा ⁰ लब्ध्वा ⁰ न ⁰ अभिनन्दति ^III/1 न ⁰ द्वेष्टि ^III/1 शुभम् ^2/1 प्राप्य ⁰ न ⁰ तुष्यति ^III/1 न ⁰ हृष्यति ^III/1, अशुभम् ^2/1 च ⁰ प्राप्य ⁰ न ⁰ द्वेष्टि ^III/1 इत्यर्थः ^1/1। तस्य ^6/1 एवम् ⁰ हर्ष-विषाद-वर्जितस्य ^6/1 विवेक-जा ^1/1 प्रज्ञा ^1/1 प्रतिष्ठिता ^1/1 भवति ^III/1॥