1st Chapter 45th Sloka

अहो बत महत्पापं कर्तुं व्यवसिता वयम् ।

यद्राज्यसुखलोभेन हन्तुं स्वजनमुद्यताः ॥४५॥

aho bata mahatpāpaṃ kartuṃ vyavasitā vayam |

yadrājyasukhalobhena hantuṃ svajanamudyatāḥ ||45||

अहो ⁰ बत ⁰ महत्पापम् ^2/1 कर्तुम् ⁰ व्यवसिताः ^1/3 वयम् ^1/3 ।

यद् ⁰ (यस्मात्) राज्यसुखलोभेन ^3/1 हन्तुम् ⁰ स्वजनम् ^2/1 उद्यताः ^1/3 ॥४५॥

·         अहो [aho] = exclamation to express sorrow = अव्ययम्

·         बत [bata] = exclamation to express sorrow = अव्ययम्

·         महत्पापम् [mahatpāpam] = from adverse result caused by wrong action = महत्पाप (n.) + अपादाने to निवर्तितुम् 5/1

·         कर्तुम् [kartum] = to commit =  अव्ययम्

o   कृ to do + तुमुँन्

·         व्यवसिताः [vyavasitāḥ] = determined = व्यवसित (m.) + subject complement to वयम् 1/3

·         वयम् [vayam] this = अस्मद् (pron. m.) + 1/3

·         यद् [yad] = because = अव्ययम्

·         राज्यसुखलोभेन [rājyasukhalobhena] = by the greed for the kingdom and the pleasure = राज्यसुखलोभ (m.) + हेतौ 3/1

·         हन्तुम् [hantum] = to kill =  अव्ययम्

o   हन् to kill + तुमुँन्

·         स्वजनम् [svajanam] = our own people = स्वजन + कर्मणि 2/1

o   स्वस्य (of own) जनः (people) स्वजनः । षष्ठीतत्पुरुषसमासः

·         उद्यताः [udyatāḥ] = ready = उद्यत (m.) + adj. to वयम् 1/3

Main sentence:

अहो ⁰ बत ⁰ वयम् ^1/3 महत्पापम् ^2/1 कर्तुम् ⁰ व्यवसिताः ^1/3 ।

Fie upon us (अहो ⁰ बत ⁰) ! We (वयम् ^1/3) are determined (व्यवसिताः ^1/3) to commit (कर्तुम् ⁰) a great sin (महत्पापम् ^2/1),

The reason for the main sentence:

यद् ⁰ (यस्मात्) राज्यसुखलोभेन ^3/1 स्वजनम् ^2/1 हन्तुम् ⁰ उद्यताः ^1/3 ॥४५॥

because (यद् ⁰) we are ready (उद्यताः ^1/3) to kill (हन्तुम् ⁰) our own people (स्वजनम् ^2/1) by the greed for the kindom and the pleasure (राज्यसुखलोभेन ^3/1).