1st Chapter 41st Sloka

अधर्माभिभवात् कृष्ण प्रदुष्यन्ति कुलस्त्रियः ।

स्त्रीषु दुष्टासु वार्ष्णेय जायते वर्णसङ्करः ॥४१॥

adharmābhibhavāt kṛṣṇa praduṣyanti kulastriyaḥ |

strīṣu duṣṭāsu vārṣṇeya jāyate varṇasaṅkaraḥ ||41||

अधर्माभिभवात् ^5/1 कृष्ण ^S/1 प्रदुष्यन्ति ^III/3 कुलस्त्रियः ^1/3 ।

स्त्रीषु ^7/3 दुष्टासु ^7/3 वार्ष्णेय ^S/1 जायते ^III/1 वर्णसङ्करः ^1/1 ॥४१॥

·       अधर्माभिभवात् [adharmābhibhavāt] = due to increase of adharma = अधर्माभिभव (m.) + हेतौ 5/1

o   अधर्मस्य (of adharma) अभिभवः (overpowering) अधर्माभिभवः । षष्ठीतत्पुरुषसमासः

·       कृष्ण [kṛṣṇa] = Kṛṣṇa = कृष्ण + सम्बोधने 1/1

·       प्रदुष्यन्ति [praduṣyanti] = will be given to improper ways = प्र + दुष् to be corrupted + लृट्/कर्तरि/III/3

·       कुलस्त्रियः [kulastriyaḥ] = the women in the family = कुलस्त्री (f.) + 1/3

o   कुलस्य (of the family) स्त्रियः (women) कुलस्त्रियः । षष्ठीतत्पुरुषसमासः

·       स्त्रीषु [strīṣu] = when women are = स्त्री (f.) + सति सप्तमी 7/3

·       दुष्टासु [duṣṭāsu] = corrupted = स्त्री (f.) + सति सप्तमी 7/3

·       वार्ष्णेय [vārṣṇeya] = Vārṣṇeya (Kṛṣṇa) = वार्ष्णेय + सम्बोधने 1/1

o   वृष्णिवंशप्रसूतः, वृष्णेः अपत्यम् वार्ष्णेयः । Descendant of Vṛṣṇi clan

·       जायते [jāyate] = is born = जन् (4A) to be born + लट्/कर्तरि/III/1

·       वर्णसङ्करः [varṇasaṅkaraḥ] = confusion in one’s duty = वर्णसङ्कर + कर्तरि to जायते 1/1

o   नि + वृत् to avoid + तुमुँन्

                   

Sentence 1:

कृष्ण ^S/1 अधर्माभिभवात् ^5/1 कुलस्त्रियः ^1/3 प्रदुष्यन्ति ^III/3 ।

O Kṛṣṇa (कृष्ण ^S/1) ! Due to the increase of adharma (अधर्माभिभवात् ^5/1), the women in the family (कुलस्त्रियः ^1/3) will be given to improper ways (प्रदुष्यन्ति ^III/3).

Sentence 2:

वार्ष्णेय ^S/1 स्त्रीषु ^7/3 दुष्टासु ^7/3 वर्णसङ्करः ^1/1 जायते ^III/1 ॥४१॥

O Vārṣṇeya (वार्ष्णेय ^S/1) ! When the women (स्त्रीषु ^7/3) are corrupt (दुष्टासु ^7/3), the confusion of the society (वर्णसङ्करः ^1/1) will be born (जायते ^III/1).