1st Chapter 33rd Sloka

येषामर्थे काङ्‍क्षितं नो राज्यं भोगाः सुखानि च ।

त इमेऽवस्थिता युद्धे प्राणांस्त्यक्त्वा धनानि च ॥१-३३॥

 

yeṣāmarthe kāṅkṣitaṃ no rājyaṃ bhogāḥ sukhāni ca |

ta ime'vasthitā yuddhe prāṇāṃstyaktvā dhanāni ca ||1-33||

 

येषाम् ^6/3 अर्थे ^7/1 काङ्‍क्षितम् ^1/1 नः ^6/3 राज्यम् ^1/1 भोगाः ^1/3 सुखानि ^1/3 च ⁰ ।

ते ^1/3 इमे ^1/3 अवस्थिताः ^1/3 युद्धे ^7/1 प्राणान् ^2/3 त्यक्त्वा ⁰ धनानि ^2/3 च ⁰ ॥

 

·       येषाम् [yeṣām] = for whose = यद् (pron. m.) + सम्बन्धे to अर्थे 6/3

·       अर्थे [arthe] = sake = अर्थ (m.) + निमित्ते to काङ्क्षितम् 7/1

·       काङ्क्षितम् [kāṅkṣitam] = desired = काङ्क्षित (n.) + adj. to राज्यम् 1/1

·       नः [naḥ] = for us = अस्मद् (pron. m.) + सम्बन्धे to राज्यम् 6/3

o   Optional form of अस्माकम्.

·       राज्यम् [rājyam] = kingdom = राज्य (n.) + 1/1

·       भोगाः [bhogāḥ] = enjoyments = भोग (m.) + 1/3

·       सुखानि [sukhāni] = pleasures = सुख (n.) + 1/3

·       च [ca] = and = अव्ययम्

·       ते [te] = they = तद् (pron. m.) + 1/3

·       इमे [ime] = these = इदम् (pron. m.) + 1/3

·       अवस्थिताः [avasthitāḥ] = standing = अवस्थित (m.) + 1/3

·       युद्धे [yuddhe] = in the battle = युद्ध (n.) + अधिकरणे to 7/1

·       प्राणान् [prāṇān] = lives = प्राण (m.) + कर्मणि to त्यक्त्वा 2/3

·       त्यक्त्वा [tyaktvā] = having giving up = अव्ययम्

o   त्यज् (to give up) + क्‍त्वा (having …ed)

·       धनानि [dhanāni] = wealth = धन (n.) + कर्मणि to त्यक्त्वा 2/3

·       च [ca] = and = अव्ययम्

 

Those for whose sake (alone) the kingdom, objects of enjoyments and pleasures were desired by us, have assembled in (this) battle, having given up their wealth and their lives.

 

Those (ते ^1/3 इमे ^1/3) for whose (येषाम् ^6/3) sake (अर्थे ^7/1) (alone) the kingdom (राज्यम् ^1/1), objects of enjoyments (भोगाः ^1/3) and (च ⁰) pleasures (सुखानि ^1/3) were desired (काङ्‍क्षितम् ^1/1) by us (नः ^6/3), have assembled (अवस्थिताः ^1/3) in (this) battle (युद्धे ^7/1), having given up (त्यक्त्वा ⁰) their wealth (धनानि ^2/3) and (च ⁰) their lives (प्राणान् ^2/3).

 

यद्-clause:

नः ^6/3 राज्यम् ^1/1 भोगाः ^1/3 सुखानि ^1/3 च ⁰ येषाम् ^6/3 अर्थे ^7/1 काङ्‍क्षितम् ^1/1 [भवति] ।

Our (नः ^6/3) kingdom (राज्यम् ^1/1), pleasures (भोगाः ^1/3), and (च ⁰) conforts (सुखानि ^1/3) are desired (काङ्‍क्षितम् ^1/1) for the sake (अर्थे ^7/1) of them (येषाम् ^6/3).

 

तद्-clause:

ते ^1/3 प्राणान् ^2/3 धनानि ^2/3 च ⁰ त्यक्त्वा ⁰ इमे ^1/3 युद्धे ^7/1 अवस्थिताः ^1/3 ॥३३॥

They are (ते ^1/3) [the very people] these (इमे ^1/3), having giving up (त्यक्त्वा ⁰) their lives (प्राणान् ^2/3) and (च ⁰) wealth (धनानि ^2/3), standing (अवस्थिताः ^1/3) in the battle [field] (युद्धे ^7/1).