1st Chapter 30th Sloka

गाण्डीवं स्रंसते हस्तात् त्वक् चैव परिदह्यते ।

न च शक्नोम्यवस्थातुं भ्रमतीव च मे मनः ॥१.३०॥

 

gāṇḍīvaṃ sraṃsate hastāt tvak caiva paridahyate |

na ca śaknomyavasthātuṃ bhramatīva ca me manaḥ ||1.30||

 

गाण्डीवम् ^1/1 स्रंसते ^III/1 हस्तात् ^5/1 त्वक् ^1/1 च ⁰ एव ⁰ परिदह्यते ^III/1 ।

न ⁰ च ⁰ शक्नोमि ^I/1 अवस्थातुम् ⁰ भ्रमति ^III/1 इव ⁰ च ⁰ मे ^6/1 मनः ^1/1 ॥१.३०॥

 

·       गाण्डीवम् [gāṇḍīvam] = Gāṇḍīva (Arjuna’s bow) = गाण्डीव (n.) + कर्तरि of स्रंसते 1/1

·       स्रंसते [sraṃsate] = has fallen = स्रंस् to fall + लट्/कर्तरि/III/1

·       हस्तात् [hastāt] = from hand = हस्त (m.) + अपादाने 5/1

·       त्वक् [tvak] = skin  = त्वच् (f.) + कर्मणि of परिदह्यते 1/1

·       च [ca] = and = अव्ययम्

·       एव [eva] = indeed = अव्ययम्

·       परिदह्यते [paridahyate] = is burnt = परि + दह् to burn + लट्/कर्मणि/III/1

·       न [na] = not = अव्ययम्

·       च [ca] = and = अव्ययम्

·       शक्नोमि [śaknomi] = I am not able = शक् to be able + लट्/कर्तरि/I/1

·       अवस्थातुम् [avasthātum] = to stand = अव्ययम्

o   अव + स्था (to stand) + तुम् (to …) = अवस्थातुम्

·       भ्रमति [bhramati] = is confused = भ्रम् to be confused + लट्/कर्तरि/III/1

·       इव [iva] = as though = अव्ययम्

·       च [ca] = and = अव्ययम्

·       मे [me] = my= अस्मद् (pron. m.) + सम्बन्धे to मनः 6/1

·       मनः [manaḥ] = mind = मनस् (n.) + कर्तरि of भ्रमति 1/1

 

The bow, Gāṇḍīva, is slipping from my hand and (my) skin also is burning. I am not able to stand up and my mind is totally confused as it were.

 

The bow, Gāṇḍīva (गाण्डीवम् ^1/1), is slipping(स्रंसते ^III/1) from my hand (हस्तात् ^5/1) and (च ⁰ एव ⁰) (my) skin (त्वक् ^1/1) also is burning (परिदह्यते ^III/1). I am not able (न ⁰ च ⁰ शक्नोमि ^I/1) to stand up (अवस्थातुम् ⁰) and (च ⁰) my (मे ^6/1) mind (मनः ^1/1) is totally confused (भ्रमति ^III/1) as it were (इव ⁰).

 

Sentence 1:

गाण्डीवम् ^1/1 हस्तात् ^5/1 स्रंसते ^III/1 । Gāṇḍīva (Arjuna’s bow) (गाण्डीवम् ^1/1) falls (स्रंसते ^III/1) from my hand (हस्तात् ^5/1).

 

Sentence 2:

त्वक् ^1/1 च ⁰ एव ⁰ परिदह्यते ^III/1 । And (च ⁰ एव ⁰) my skin (त्वक् ^1/1) is dried (परिदह्यते ^III/1).

 

Sentence 3:

अवस्थातुम् ⁰ न ⁰ शक्नोमि ^I/1 च ⁰ । I cannot (न ⁰ शक्नोमि ^I/1) stand (अवस्थातुम् ⁰).

 

Sentence 4:

मे ^6/1 मनः ^1/1 भ्रमति ^III/1 इव ⁰ च ⁰ ॥३०॥ My (मे ^6/1) mind (मनः ^1/1) is confused (भ्रमति ^III/1 इव ⁰ च ⁰).