1st Chapter 31st Sloka

निमित्तानि च पश्यामि विपरीतानि केशव ।

न च श्रेयोऽनुपश्यामि हत्वा स्वजनमाहवे ॥१.३१॥

 

nimittāni ca paśyāmi viparītāni keśava |

na ca śreyo'nupaśyāmi hatvā svajanamāhave ||1.31||

 

निमित्तानि ^2/3 च ⁰ पश्यामि ^I/1 विपरीतानि ^2/3 केशव ^S/1 ।

न ⁰ च ⁰ श्रेयः ^2/1 अनुपश्यामि ^I/1 हत्वा ⁰ स्वजनम् ^2/1 आहवे ^7/1 ॥१.३१॥

 

·       निमित्तानि [nimittāni] = omen = निमित्त (n.) + कर्मणि of पश्यामि  2/3

·       च [ca] = and + अव्ययम्

·       पश्यामि [paśyāmi] = दृश् to see + लट्/कर्तरि/I/1

·       विपरीतानि [viparītāni] = inauspicious = विपरीत (n.) + adj. to निमित्तानि  2/3

·       केशव [keśava] = Kṛṣṇa = केशव + सम्बोधने 1/1

·       न [na] = not + अव्ययम्

·       च [ca] = and + अव्ययम्

·       श्रेयः [śreyaḥ] = welfare = श्रेयस् (n.) + कर्मणि of अनुपश्यामि  2/1

o   प्रशस्य (good) + ईयसुँन् (comparative)

  = श्र + ईयस्       5.3.60 प्रशस्यस्य श्रः । ~ अजादी

  = श्रेयस्                             6.1.87 आद्गुणः ।

·       अनुपश्यामि [anupaśyāmi] = अनु + दृश् to see + लट्/कर्तरि/I/1

·       हत्वा [hatvā] = having killed = अव्ययम्

o   हन् (2P) to injure + क्‍त्वा

 =  ह + त्वा                        6.4.37 अनुदात्तोपदेशवनतितनोत्यादीनामनुनासिकलोपो झलि क्ङिति ।

·       स्वजनम् [svajanam] = our people = svajana (m.) + कर्म of हत्वा 2/1

·       आहवे [āhave] = in the battle = आहव (m.) + अधिकरणे of हत्वा 7/1

 

 

Keśava! I see bad omens and I do not see any good in killing one’s own poeple in this battle.

 

Keśava (केशव ^S/1)! I see (पश्यामि ^I/1 च ⁰) bad (विपरीतानि ^2/3) omens (निमित्तानि ^2/3) and (च ⁰) I do not see (न ⁰ अनुपश्यामि ^I/1) any good (श्रेयः ^2/1) in killing (हत्वा ⁰) one’s own poeple (स्वजनम् ^2/1) in this battle (आहवे ^7/1).

 

 

Sentence 1:

केशव ^8/1 विपरीतानि ^2/3 निमित्तानि ^2/3 च ⁰ पश्यामि ^I/1 ।  O Keśava! (केशव ^8/1) And (च ⁰) I see (पश्यामि ^I/1) the bad (विपरीतानि ^2/3) omens (निमित्तानि ^2/3).

 

Sentence 2:

हत्वा ⁰ स्वजनम् ^2/1 आहवे ^7/1 श्रेयः ^2/1 च ⁰ न ⁰ अनुपश्यामि ^I/1 ॥३१॥ And (च ⁰) I do not see (न ⁰ अनुपश्यामि ^I/1) any good (श्रेयः ^2/1) after killing (हत्वा ⁰) our own people (स्वजनम् ^2/1) in the battle (आहवे ^7/1).