1st Chapter 40th Sloka

कुलक्षये प्रणश्यन्ति कुलधर्माः सनातनाः ।

धर्मे नष्टे कुलं कृत्स्नम् अधर्मोऽभिभवत्युत ॥४०॥

kulakṣaye praṇaśyanti kuladharmāḥ sanātanāḥ |

dharme naṣṭe kulaṃ kṛtsnam adharmo'bhibhavatyuta ||40||

कुलक्षये ^7/1 प्रणश्यन्ति ^III/3 कुलधर्माः ^1/3 सनातनाः ^1/3 ।

धर्मे ^7/1 नष्टे ^7/1 कुलम् ^2/1 कृत्स्नम् ^2/1 अधर्मः ^1/1 अभिभवति ^III/1 उत ⁰ ॥४०॥

·         कुलक्षये [kulakṣaye] = when the family is destroyed = कुलक्षय (m.) + सति 7/1

o   कुलस्य (of family) क्षयः (destruction) कुलक्षयः । षष्ठीतत्पुरुषः

·         प्रणश्यन्ति [praṇaśyanti] = they die = प्र + नश् + लट्/कर्तरि/III/3

·         कुलधर्माः [kuladharmāḥ] = the darmas of the family = कुलधर्म (m.) + 1/3

·         सनातनाः [sanātanāḥ] = the ancient = सनातन (m.) + adj. to कुलधर्माः 1/3

·         धर्मे [dharme] = when the darma = धर्म (m.) + सति 7/1

·         नष्टे [naṣṭe] = is destroyed = नष्ट (m.) + सति 7/1

·         कुलम् [kulam] = the family = कुल (n.) + कर्मणि to अभिभवति 2/1

·         कृत्स्नम् [kṛtsnam] = entire = कृत्स्न (n.) + adj. to कुलम् 2/1

·         अधर्मः [adharmaḥ] = adarma = अधर्म (m.) + 1/1

·         अभिभवति [abhibhavati] = overwhelm = अभि + भू+ लट्/कर्तरि/III/1

·         उत [uta] = is’t it so? = अव्ययम्

                   

Sentence 1:

कुलक्षये ^7/1 सनातनाः ^1/3 कुलधर्माः ^1/3 प्रणश्यन्ति ^III/3 ।

When the family is destroyed (कुलक्षये ^7/1), the ancient (सनातनाः ^1/3) dharmas of family (कुलधर्माः ^1/3) will be destroyed (प्रणश्यन्ति ^III/3).

Sentence 2:

धर्मे ^7/1 नष्टे ^7/1 अधर्मः ^1/1 कृत्स्नम् ^2/1 कुलम् ^2/1 अभिभवति ^III/1 उत ⁰ ॥४०॥

When the darma (धर्मे ^7/1) is destroyed (नष्टे ^7/1), the adharma (अधर्मः ^1/1) will overwhelm (अभिभवति ^III/1) the entire (कृत्स्नम् ^2/1) family (कुलम् ^2/1).