1st Chapter 46th Sloka

यदि मामप्रतीकारमशस्त्रं शस्त्रपाणयः ।

धार्तराष्ट्रा रणे हन्युस्तन्मे क्षेमतरं भवेत् ॥४६॥

yadi māmapratīkāramaśastraṃ śastrapāṇayaḥ |

dhārtarāṣṭrā raṇe hanyustanme kṣemataraṃ bhavet ||46||

यदि ⁰ माम् ^2/1 अप्रतीकारम् ^2/1 अशस्त्रम् ^2/1 शस्त्रपाणयः ^1/3 ।

धार्तराष्ट्राः ^1/3 रणे ^7/1 हन्युः ^III/3 तत् ^1/1 मे ^6/1 क्षेमतरम् ^1/1 भवेत् ^III/1 ॥४६॥

·         यदि [yadi] = if = अव्ययम्

·         माम् [mām] = me = अस्मद् (pron. m.) + कर्मणि to हन्युः 2/1

·         अप्रतीकारम् [apratīkāram] = not fighting back = अप्रतीकार (m.) + adj. to माम् 2/1

·         अशस्त्रम् [aśastram] = unweaponed = अशस्त्र (m.) + adj. to माम् 2/1

o   अविद्यमानं शस्त्रं यस्य सः अशस्त्रः । नञ्-बहुव्रीहिसमासः।

·         शस्त्रपाणयः [śastrapāṇayaḥ] = one who has weapon in hand = शस्त्रपाणि (m.) + adj. to धार्तराष्ट्राः 1/3

o   शस्त्राणि (weapons) पाणिषु (in the hands) येषां (of whom) ते शस्त्रपाणयः ।

·         धार्तराष्ट्राः [dhārtarāṣṭrāḥ] = sons of Dhṛtarāṣṭra = धार्तराष्ट्र (m.) + कर्तरि to हन्युः 1/3

·         रणे [raṇe] = in the battle field = रण (n.) + अधिकरणे to हन्युः 7/1

·         हन्युः [hanyuḥ] = would kill =  हन् (2P) to kill + विधिलिङ्/कर्तरि/III/3

·         तत् [tat] = that = तद् (pron. n.) + 1/1

·         मे [me] = for me = अस्मद् (pron. m.) + सम्बन्धे to क्षेमतरम् 6/1

·         क्षेमतरम् [kṣemataram] = better = क्षेमतर (n.) + subject complement to तत् 1/1

·         भवेत् [bhavet] = would be =  भू (1P) to be + विधिलिङ्/कर्तरि/III/1

Sentence 1 (if …):

यदि ⁰ शस्त्रपाणयः ^1/3 धार्तराष्ट्राः ^1/3 माम् ^2/1 अप्रतीकारम् ^2/1 अशस्त्रम् ^2/1 रणे ^7/1 हन्युः ^III/3 ।

If (यदि ⁰) the sons of Dhṛtarāṣṭra (धार्तराष्ट्राः ^1/3), who have weapons in their hands (शस्त्रपाणयः ^1/3), would kill (हन्युः ^III/3) me (माम् ^2/1), who is not fighting back (अप्रतीकारम् ^2/1) and unarmed (अशस्त्रम् ^2/1), in the battle field (रणे ^7/1),

Main sentence:

तत् ^1/1 मे ^6/1 क्षेमतरम् ^1/1 भवेत् ^III/1 ॥४६॥

That (तत् ^1/1) would be (भवेत् ^III/1) better (क्षेमतरम् ^1/1) for me (मे ^6/1).