2nd Chapter 8th Sloka

न हि प्रपश्यामि ममापनुद्याद् यच्छोकमुच्छोषणमिन्द्रियाणाम् ।

अवाप्य भूमावसपत्नमृद्धं राज्यं सुराणामपि चाधिपत्यम् ॥२.८॥

na hi prapaśyāmi mamāpanudyād yacchokamucchoṣaṇamindriyāṇām |

avāpya bhūmāvasapatnamṛddhaṃ rājyaṃ surāṇāmapi cādhipatyam ||2.8||

न ⁰ हि ⁰ [तत् ^2/1] प्रपश्यामि ^I/1 मम ^6/1 अपनुद्यात् ^III/1 यत् ^1/1 शोकम् ^2/1 उच्छोषणम् ^2/1 इन्द्रियाणाम् ^6/3 ।

अवाप्य ⁰ भूमौ ^7/1 असपत्नम् ^2/1 ऋद्धम् ^2/1 राज्यम् ^2/1 सुराणाम् ^6/3 अपि ⁰ च ⁰ आधिपत्यम् ^2/1 ॥२.८॥

·       न [na] = not = अव्ययम्

·       हि [hi] = indeed = अव्ययम्

·       प्रपश्यामि [prapaśyāmi] = I see = प्र + दृश् (1P) to see + लट्/कर्तरि/I/1

·       मम [mama] = my = अस्मद् (pron. m.) + सम्बन्धे to इन्द्रियाणाम् 6/1         

·       अपनुद्यात् [apanudyāt] = would remove = अप + नुद् (6P) to remove + आशीर्लिङ्/कर्तरि/III/1

·       यत्  [yat] = this = यद्  (pron. n.) + कर्तरि to अपनुद्यात् 1/1       

·       शोकम् [śokam] = sorrow = शोक (m.) + कर्मणि to अपनुद्यात् 2/1

·       उच्छोषणम् [ucchoṣaṇam] = drying up = उच्छोषण (m.) + adj. to शोकम् 2/1      

·       इन्द्रियाणाम् [indriyāṇām] = of senses = इन्द्रिय (n.) + सम्बन्धे to उच्छोषणम् 6/3     

·       अवाप्य [avāpya] = having gained = अव्ययम्

o   अव + आप् to gain + ल्यप् (having …ed)

·       भूमौ [bhūmau] = on the earth = भूमि (f.) + अधिकरणे to राज्यम् 7/1

·       असपत्नम् [asapatnam] = unrivalled = असपत्न (n.) + adj. to राज्यम् 2/1

o   अविद्यमानं (non-existant) सपत्नं (enemy) यस्य (for it) तत् असपत्नं = राज्यम् । नञ्‍बहुव्रीहिसमासः

·       ऋद्धम् [ṛddham] = prosperous = ऋद्ध (n.) + adj. to राज्यम् 2/1

·       राज्यम् [rājyam] = kingdom = राज्य (n.) + कर्मणि to अवाप्य 2/1

·       सुराणाम् [surāṇām] = of the denizens of heaven = सुर (m.) + सम्बन्धे to आधिपत्यम् 6/3         

·       अपि [api] = even = अव्ययम्

·       च [ca] = and = अव्ययम्

·       आधिपत्यम् [ādhipatyam] = sovereignty = आधिपत्य (n.) + कर्मणि to अवाप्य 2/1

Sentence:

न ⁰ हि ⁰ प्रपश्यामि ^I/1

यत् ^1/1 शोकम् ^2/1 मम ^6/1 इन्द्रियाणाम् ^6/3 उच्छोषणम् ^2/1 अपनुद्यात् ^III/1 ।

असपत्नम् ^2/1 ऋद्धम् ^2/1 राज्यम् ^2/1 भूमौ ^7/1 अपि ⁰ च ⁰ सुराणाम् ^6/3 आधिपत्यम् ^2/1 अवाप्य ⁰ ॥२.८॥

I do not (न ⁰ हि ⁰) see (प्रपश्यामि ^I/1)

that (यत् ^1/1) will remove (अपनुद्यात् ^III/1) the sorrow (शोकम् ^2/1) that dries up (उच्छोषणम् ^2/1) my (मम ^6/1) senses (इन्द्रियाणाम् ^6/3), even if I were to obtain (अवाप्य ⁰) an unrivalled (असपत्नम् ^2/1) and prosperous (ऋद्धम् ^2/1) kingdom (राज्यम् ^2/1) on earth (भूमौ ^7/1) and (च ⁰) sovereignty (आधिपत्यम् ^2/1) over the denizens of heaven (सुराणाम् ^6/3 अपि ⁰).