Friday, August 16, 2024

9th Chapter 11th Sloka

अवजानन्ति मां मूढा मानुषीं तनुमाश्रितम् ।

परं भावमजानन्तो मम भूतमहेश्वरम् ॥ ९.११ ॥

 

avajānanti māṃ mūḍhā mānuṣīṃ tanumāśritam |

paraṃ bhāvamajānanto mama bhūtamaheśvaram || 9.11 ||

 

अवजानन्ति III/3 माम् 2/1 मूढाः 1/3 मानुषीम् 2/1 तनुम् 2/1 आश्रितम् 2/1

परम् 2/1 भावम् 2/1 अजानन्तः 1/3 मम 6/1 भूतमहेश्वरम् 2/1 ॥ ९.११ ॥

 

·       अवजानन्ति [avajānanti] = (they) fail to recognize = अव + ज्ञा (9P) to have a low opinion, to despite + लट्/कर्तरि/III/3

·       माम् [mām] = me = अस्मद् m. + कर्मणि to अवजानन्ति 2/1

·       मूढाः [mūḍhāḥ] = the deluded = मूढ m. + कर्तरि to अवजानन्ति 1/3

o   मुह् (4P) to be confused + क्त

मूढ् +                     8.2.31 हो ढः । ~ झलि

मूढ् + ध                     8.2.40 झषस्तथोर्धोऽधः ।

मूढ् + ढ                     8.4.41 ष्टुना ष्टुः । ~ स्तोः

मू + ढ                       8.3.13 ढो ढे लोपः ।

·       मानुषीम् [mānuṣīm] = that which belongs to human = मानुषी (f.) + adj. to तनुम् 2/1

o   मनोः जातः मानुषः । human

मनु + अञ्    4.1.161 मनोर्जातावञ्यतौ षुक् च।

मनु  षुक् + अ              4.1.161 मनोर्जातावञ्यतौ षुक् च।

मानु ष् + अ  7.2.117 तद्धितेष्वचामादेः । ~ वृद्धिः

o   मानुषस्य इदम् । that which belongs to human

मानुष + अण्               4.3.120 तस्येदम् ।

मानुष् + अ   6.4.148 यस्येति च । ~ लोपः तद्धिते भस्य

o   मानुष + ङीप्              4.1.15 टिड्ढाणञ्द्वयसज्दघ्नञ्मात्रच्तयप्ठक्ठञ्कञ्क्वरपः।

मानुष् + ई    6.4.148 यस्येति च । ~ लोपः तद्धिते भस्य

·       तनुम् [tanum] = body = तनु (f.) + कर्मणि to आश्रितम् 2/1

·       आश्रितम् [āśritam] = that which obtains = आश्रित m. + adj. to माम् 2/1

·       परम् [param] = limitless = पर m. + adj. to भावम् 2/1

·       भावम् [bhāvam] = nature = भाव (m.) + कर्मणि to अजानन्तः 2/1

·       अजानन्तः [ajānantaḥ] = not knowing = अजानत् m. + adj. to मूढाः 1/3

o   ज्ञा (9P) to know + शतृ

ज्ञा + श्ना + अत्

जा + ना + अत्                         7.3.79 ज्ञाजनोर्जा ।

जा + न् + अत्                          6.4.112 श्नाभ्यस्तयोरातः । ~ लोपः क्ङिति सार्वधातुके

o   न जानन्तः अजानन्तः (NT)

·       मम [mama] = my = अस्मद् m. + सम्बन्धे to भावम् 6/1

·       भूतमहेश्वरम् [bhūtamaheśvaram] = as the Lord of all beings = भूतमहेश्वर (m.) + O.C. to भावम् 2/1

 

The deluded fail to recognise me, the one who obtains in the human body, not knowing my limitless nature as the Lord of all beings.

 

Sentence 1:

मम 6/1 परम् 2/1 भावम् 2/1 भूतमहेश्वरम् 2/1 अजानन्तः 1/3 मूढाः 1/3 माम् 2/1 मानुषीम् 2/1 तनुम् 2/1 आश्रितम् 2/1 अवजानन्ति III/3

The deluded (मूढाः 1/3) fail to recognise (अवजानन्ति III/3) me (माम् 2/1), the one who obtains (आश्रितम् 2/1) in the human (मानुषीम् 2/1) body (तनुम् 2/1), not knowing (अजानन्तः 1/3) my (मम 6/1) limitless (परम् 2/1) nature (भावम् 2/1) as the Lord of all beings (भूतमहेश्वरम् 2/1).

 

 

एवं मां नित्यशुद्धबुद्धमुक्तस्वभावं सर्वज्ञं सर्वजन्तूनाम् आत्मानमपि सन्तम्

अवजानन्ति अवज्ञां परिभवं कुर्वन्ति मां मूढाः अविवेकिनः मानुषीं मनुष्यसम्बन्धिनीं तनुं देहम् आश्रितम् , मनुष्यदेहेन व्यवहरन्तमित्येतत् , परं प्रकृष्टं भावं परमात्मतत्त्वम् आकाशकल्पम् आकाशादपि अन्तरतमम् अजानन्तो मम भूतमहेश्वरं सर्वभूतानां महान्तम् ईश्वरं स्वात्मानम् । ततश्च तस्य मम अवज्ञानभावनेन आहताः ते वराकाः ॥ ११ ॥

 

 

No comments:

Post a Comment

Please use this form to report typos, make suggestions, ask questions on grammatical points.
For English translation, interpretation, etc. Please refer to Bhagavad Gita Home Study Course.
Please note that this website is meant for grammar.
Thank you.

Medha Michika's books on Sanskrit Grammar are available at: Amazon in your country.

Free download of PDF files are available at Arsha Avinashi Foundation.