2nd Chapter 40th Sloka

नेहाभिक्रमनाशोऽस्ति प्रत्यवायो न विद्यते ।

स्वल्पमप्यस्य धर्मस्य त्रायते महतो भयात् ॥२.४०॥

nehābhikramanāśo'sti pratyavāyo na vidyate |

svalpamapyasya dharmasya trāyate mahato bhayāt ||2.40||

न ⁰ इह ⁰ अभिक्रमनाशः ^1/1 अस्ति ^III/1 प्रत्यवायः ^1/1 न ⁰ विद्यते ^III/1 ।

स्वल्पम् ^1/1 अपि ⁰ अस्य ^6/1 धर्मस्य ^6/1 त्रायते ^III/1 महतः ^5/1 भयात् ^5/1 ॥२.४०॥

·         न [na] = not = अव्ययम्

·         इह  [iha] = in this = अव्ययम्

·         अभिक्रमनाशः [abhikramanāśaḥ] = waste of effort = अभिक्रमनाश (m.) + 1/1

अभिक्रमस्य नाशः (6T)

·         अस्ति [asti] = is = अस् (2P) to be + लट्/कर्तरि/III/1

·         प्रत्यवायः [pratyavāyaḥ] = production of opposite results = प्रत्यवाय (m.) + 1/1

·         न [na] = not = अव्ययम्

·         विद्यते [vidyate] = is = विद् (4A) to be + लट्/कर्तरि/III/1

·         स्वल्पम् [svalpam] = little = स्वल्प (n.) + 1/1

·         अपि [api] = even = अव्ययम्

·         अस्य [asya] = of this = इदम् (pron. m.) + 6/1

·         धर्मस्य [dharmasya] = of dharma = धर्म (m.) + 6/1

·         त्रायते [trāyate] = protects = त्रै (1A) to protect + लट्/कर्तरि/III/1

·         महतः [mahataḥ] = from great = महत् (n.) + adjective to भयात् 5/1

·         भयात् [bhayāt] = fear = भय (n.) + अपादाने 5/1

In this, there is no waste of effort, nor are the opposite results produced. Even very little of this karma-yoga protects one from great fear.

Sentence 1:

इह ⁰ अभिक्रमनाशः ^1/1 न ⁰ अस्ति ^III/1

In this (इह ⁰), there is no (न ⁰ अस्ति ^III/1) waste of effort (अभिक्रमनाशः ^1/1).

Sentence 2:

प्रत्यवायः ^1/1 न ⁰ विद्यते ^III/1 ।

There are no (न ⁰ विद्यते ^III/1) opposite results (प्रत्यवायः ^1/1).

Sentence 3:

अस्य ^6/1 धर्मस्य ^6/1 स्वल्पम् ^1/1 अपि ⁰ महतः ^5/1 भयात् ^5/1 त्रायते ^III/1 ॥२.४०॥

Even (अपि ⁰) very little (स्वल्पम् ^1/1) of this (अस्य ^6/1) karma-yoga (धर्मस्य ^6/1) protects (त्रायते ^III/1) one from great (महतः ^5/1) fear (भयात् ^5/1).

किञ्च ⁰ अन्यत् ^1/1 —

न ⁰ इह ⁰ मोक्ष-मार्गे ^7/1 कर्म-योगे ^7/1 अभिक्रम-नाशः ^1/1 अभिक्रमणम् ^1/1 = अभिक्रमः ^1/1 = प्रारम्भः ^1/1 तस्य ^6/1 (अभिक्रमस्य) नाशः^1/1 न ⁰ अस्ति ^III/1 यथा ⁰ कृष्य-आदेः ^6/1 । योग-विषये ^7/1 प्रारम्भस्य ^6/1 न ⁰ अनैकान्तिक-फलत्वम् ^1/1 इत्यर्थः ^1/1। किञ्च ⁰ न ⁰ अपि ⁰ चिकित्सावत् ⁰ प्रत्यवायः ^1/1 विद्यते ^III/1 भवति ^III/1। किन्तु ⁰ स्वल्पम् ^1/1 अपि ⁰ अस्य ^6/1 धर्मस्य ^6/1 योगधर्मस्य ^6/1 अनुष्ठितम् ^1/1 त्रायते ^III/1 रक्षति ^III/1 महतः ^5/1 भयात् ^5/1 संसार-भयात् ^5/1 जन्म-मरणादि-लक्षणात् ^5/1 ॥