2nd Chapter 31st Sloka

स्वधर्ममपि चावेक्ष्य न विकम्पितुमर्हसि ।

धर्म्याद्धि युद्धाच्छ्रेयोऽन्यत् क्षत्रियस्य न विद्यते ॥२.३१॥

 

svadharmamapi cāvekṣya na vikampitumarhasi |

dharmyāddhi yuddhācchreyo'nyat kṣatriyasya na vidyate ||2.31||

 

स्वधर्मम् ^2/1 अपि ⁰ च ⁰ अवेक्ष्य ⁰ न ⁰ विकम्पितुम् ⁰ अर्हसि ^II/1 ।

धर्म्यात् ^5/1 हि ⁰ युद्धात् ^5/1 श्रेयः ^1/1 अन्यत् ^1/1 क्षत्रियस्य ^6/1 न ⁰ विद्यते ^III/1 ॥२.३१॥

 

·       स्वधर्मम् [svadharmam] = own duty = स्वधर्म (m.) + 2/1

o   स्वस्य धर्मः स्वधर्मः । षष्ठीतत्पुरुषः

·       अपि [api] = also = अव्ययम्

·       च [ca] = and = अव्ययम्

·       अवेक्ष्य  [avekṣya] = observing, seeing from the stand point of = अव्ययम्

o   अव + ईक्ष् to observe, to have regard to, to have in view + ल्यप्

·       न [na] = not = अव्ययम्

·       विकम्पितुम् [vikampitum] = to waver = अव्ययम्

o   वि + कम्प् to waver + तुमुँन्

·       अर्हसि [arhasi] = (you) deserve = अर्ह् (1P) to deserve + लट्/कर्तरि/II/1

·       धर्म्यात् [dharmyāt] = righteous = धर्म्य (n.) + 5/1

·       हि [hi] = indeed = अव्ययम्

·       युद्धात् [yuddhāt] = war = युद्ध (n.) + 5/1

·       श्रेयः [śreyaḥ] = better = श्रेयस् (n.) + 1/1

·       अन्यत् [anyat] = other = अन्य (pron. m.) + 1/1

·       क्षत्रियस्य [kṣatriyasya] = for kṣatriya = क्षत्रिय (n.) + 6/1

·       न [na] = not = अव्ययम्

·       विद्यते [vidyate] = there is = विद् (4A) to be + लट्/कर्तरि/III/1

 

And also, from the standpoint of your own duty, you should not waver. There is nothing greater for a kṣatriya than a righteous war.

 

Sentence 1:

अपि ⁰ च ⁰ स्वधर्मम् ^2/1 अवेक्ष्य ⁰ विकम्पितुम् ⁰ न ⁰ अर्हसि ^II/1 ।

And (च ⁰) also (अपि ⁰), from the standpoint of (अवेक्ष्य ⁰) your own duty (स्वधर्मम् ^2/1), you should not (न ⁰ अर्हसि ^II/1) waver (विकम्पितुम् ⁰).

 

Sentence 2:

धर्म्यात् ^5/1 हि ⁰ युद्धात् ^5/1 श्रेयः ^1/1 अन्यत् ^1/1 क्षत्रियस्य ^6/1 न ⁰ विद्यते ^III/1 ॥२.३१॥

There is nothing (अन्यत् ^1/1 हि ⁰ न ⁰ विद्यते ^III/1) greater (श्रेयः ^1/1) for a kṣatriya (¹ क्षत्रियस्य ^6/1) than a righteous (धर्म्यात् ^5/1) war (युद्धात् ^5/1).

 

इह ⁰ परम-अर्थ-तत्त्व-अपेक्षायाम् ^7/1 शोकः ^1/1 मोहः ^1/1 वा ⁰ न ⁰ सम्भवति ^III/1 इति ⁰ उक्तम् ^1/1 । न ⁰ केवलम् ⁰ परम-अर्थ-तत्त्व-अपेक्षायाम् ^7/1 एव ⁰ । किंतु ⁰ —

स्वधर्मम् ^2/1 अपि ⁰ स्वः ^1/1 धर्मः ^1/1 क्षत्रियस्य ^6/1 युद्धम् ^1/1 तम् ^2/1 अपि ⁰ अवेक्ष्य ⁰ त्वम् ^1/1 न ⁰ विकम्पितुम् ⁰ प्रचलितुम् ⁰ न ⁰ अर्हसि ^II/1 । क्षत्रियस्य ^6/1 स्वाभाविकात् ^5/1 धर्मात् ^5/1 आत्मस्वाभाव्यात् ^5/1 इति ⁰ अभिप्रायः ^1/1 । तत् ^1/1 च ⁰ युद्धम् ^1/1 पृथिवी-जय-द्वारेण ^3/1 धर्म-अर्थम् ^1/1 प्रजा-रक्षण-अर्थम् ⁰ च ⁰ इति ⁰ धर्मात् ^5/1 अनपेतम् ^1/1 परम् ^1/1 धर्म्यम् ^1/1 । तस्मात् ^5/1 धर्म्यात् ^5/1 युद्धात् ^5/1 श्रेयः ^1/1 अन्यत् ^1/1 क्षत्रियस्य ^6/1 न ⁰ विद्यते ^III/1 हि ⁰ यस्मात् ^5/1 ॥ ३१ ॥