2nd Chapter 18th Sloka

अन्तवन्त इमे देहा नित्यस्योक्ताः शरीरिणः ।

अनाशिनोऽप्रमेयस्य तस्माद्युध्यस्व भारत॥२.१८॥

antavanta ime dehā nityasyoktāḥ śarīriṇaḥ |

anāśino'prameyasya tasmādyudhyasva bhārata||2.18|||

अन्तवन्तः ^1/3 इमे ^1/3 देहाः ^1/3 नित्यस्य ^6/1 उक्ताः ^1/3 शरीरिणः ^6/1 ।

अनाशिनः ^6/1 अप्रमेयस्य ^6/1 तस्मात् ^5/1 युध्यस्व ^II/1 भारत ^S/1॥२.१८॥

·         अन्तवन्तः [antavantaḥ] = one who has end = अन्तवत् (m.) + 1/3

o   अन्तः अस्य अस्ति इति अन्तवान् ।

= अन्त + सुँ + मतुँप्

·         इमे [ime] = these = इदम् (pron. m.) + 1/3

·         देहाः [dehāḥ] = bodies = देह (m.) + 1/3

·         नित्यस्य [nityasya] = of the eternal = नित्य (m.) + 6/1

·         उक्ताः [uktāḥ] = are said = उक्त (m.) + 1/3

o   वच् (to say) + क्त (…ed)

·         शरीरिणः [śarīriṇaḥ] = of the one who has body = शरीरिन् (m.) + 6/1

o   शरीरम् अस्य अस्ति इति शरीरी ।

= अन्त + सुँ + इनिँ

·         अनाशिनः [anāśinaḥ] = indestructible = अनाशिन् (m.) + 6/1

o   नाशः अस्य अस्ति इति नाशी ।

= नाश + सुँ + इनिँ

o   न नाशी इति अनाशी । नञ्‍तत्पुरुषसमासः

·         अप्रमेयस्य [aprameyasya] = not the object = अप्रमेय (m.) + 6/1

o   प्र + मा (to know) + य (object) = प्रमेय (object of knowing)

o   न प्रमेयः अप्रमेयः । नञ्‍तत्पुरुषसमासः

·         तस्मात् [tasmāt] = therefore = तद् (pron. n.) + 5/1

·         युध्यस्व [yudhyasva] = May you fight = युध् (4A) to fight + लोट्/कर्तरि/II/1

·         भारत [bhārata] = O! Descendant of Bharata! = भारत (m.) + सम्बोधने 1/1

Sentence 1:

नित्यस्य ^6/1 अनाशिनः ^6/1 अप्रमेयस्य ^6/1 शरीरिणः ^6/1 इमे ^1/3 देहाः ^1/3 अन्तवन्तः ^1/3

उक्ताः ^1/3 ।

These (इमे ^1/3) bodies (देहाः ^1/3) for the one who is not subject to change (नित्यस्य ^6/1), undestractible (अनाशिनः ^6/1), not the object of knowing (अप्रमेयस्य ^6/1), and the one who has the body (शरीरिणः ^6/1), are said (उक्ताः ^1/3) to be the one who have ends (अन्तवन्तः ^1/3)

Sentence 2:

तस्मात् ^5/1 युध्यस्व ^II/1 भारत ^S/1॥२.१८॥

Therefore (तस्मात् ^5/1) fight (युध्यस्व ^II/1) O! Arjuna! (भारत ^S/1)

किम् ⁰ पुनः ⁰ तत् ^1/1 असत् ^1/1 यत् ^1/1 स्वात्म-सत्ताम् ^2/1 व्यभिचरति ^III/1 इति ⁰, उच्यते ^III/1 –

अन्तः ^1/1 विनाशः ^1/1 विद्यते ^III/1 येषाम् ^6/3 ते ^1/3 अन्तवन्तः ^1/3 । यथा ⁰ मृगतृष्णिक-आदौ ^7/1 सद्बुद्धिः ^1/1 अनुवृत्ता ^1/1 प्रमाण-निरूपण-अन्ते ^7/1 विच्छिद्यते ^III/1, सः ^1/1 तस्य ^6/1 अन्तः ^1/1; तथा ⁰ इमे ^1/3 देहाः ^1/3 स्वप्न-मायादेह-आदिवत् ⁰ च ⁰ अन्तवन्तः ^1/3 नित्यस्य ^6/1 शरीरिणः ^6/1 शरीरवतः ^6/1 अनाशिनः ^6/1 अप्रमेयस्य ^6/1 आत्मनः ^6/1 अन्तवन्तः ^1/3 इति ⁰ उक्ताः ^1/3 विवेकिभिः ^3/3 इत्यर्थः ^1/1। “नित्यस्य ^6/1” “अनाशिनः ^6/1” इति ⁰ न ⁰ पुनरुक्तम् ^1/1; नित्यत्वस्य ^6/1 द्विविधत्वात् ^5/1 लोके ^7/1, नाशस्य ^6/1 च ⁰। यथा ⁰ देहः ^1/1 भस्मीभूतः ^1/1 अदर्शनम् ^1/1 गतः ^1/1 नष्टः ^1/1 उच्यते ^III/1। विद्यमानः ^1/1 अपि ⁰ यथा ⁰ अन्यथा ⁰ परिणतः ^1/1 व्याधि-आदि-युक्तः ^1/1 जातः ^1/1 नष्टः ^1/1 उच्यते ^III/1। तत्र ⁰ “नित्यस्य ^6/1” “अनाशिनः ^6/1” इति ⁰ द्विविधेन ^3/1 अपि ⁰ नाशेन ^3/1 असंबन्धः ^1/1 अस्य ^6/1 इत्यर्थः ^1/1। अन्यथा ⁰ पृथिवी-आदिवत् ⁰ अपि ⁰ नित्यत्वम् ^1/1 स्यात् ^III/1 आत्मनः ^6/1; तत् ^1/1 मा ⁰ भूत् ^III/1 इति ⁰ “नित्यस्य ^6/1” “अनाशिनः ^6/1” इति ⁰ आह ^III/1। अप्रमेयस्य ^6/1 न ⁰ प्रमेयस्य ^6/1 प्रत्यक्ष-आदि-प्रमाणैः ^3/3 अपरिच्छेद्यस्य ^6/1 इत्यर्थः ^1/1 ॥ ननु ⁰ आगमेन ^3/1 आत्मा ^1/1 परिच्छिद्यते ^III/1, प्रत्यक्षादिना ^3/1 च ⁰ । न ⁰; आत्मनः ^6/1 स्वतःसिद्धत्वात् ^5/1। सिद्धे ^7/1 हि ⁰ आत्मनि ^7/1 प्रमातरि ^7/1 प्रमित्सोः ^6/1 प्रमाण-अन्वेषणा ^1/1 भवति ^III/1। न ⁰ हि ⁰ पूर्वम् ⁰ “इत्थम् ⁰ अहम् ^1/1” इति ⁰ आत्मानम् ^2/1 प्रमाय ⁰ पश्चात् ⁰ प्रमेय-परिच्छेदाय ^4/1 प्रवर्तते ^III/1 । न ⁰ हि ⁰ आत्मा ^1/1 नाम ⁰ कस्यचित् ⁰ अप्रसिद्धः ^1/1 भवति ^III/1 । शास्त्रम् ^1/1 तु ⁰ अन्त्यम् ^1/1 प्रमाणम् ^1/1 अतद्धर्म-अध्यारोपणमात्र-निवर्तकत्वेन ^3/1 प्रमाणत्वम् ^1/1 आत्मनः ^6/1 प्रतिपद्यते ^III/1, न ⁰ तु ⁰ अज्ञात-अर्थ-ज्ञापकत्वेन ^3/1 । तथा ⁰ च ⁰ श्रुतिः ^1/1 – “यत् ^1/1 साक्षात् ⁰ अपरोक्षात् ⁰ ब्रह्म ^1/1 यः ^1/1 आत्मा ^1/1 सर्वान्तरः ^1/1” इति ⁰॥ यस्मात् ^5/1 एवम् ⁰ नित्यः ^1/1 अविक्रियः ^1/1 च ⁰ आत्मा ^1/1 तस्मात् ^5/1 युध्यस्व ^II/1, युद्धात् ^5/1 उपरमम् ^2/1 मा ⁰ कार्षीः ^II/1 इत्यर्थः ^1/1 ॥ न ⁰ हि ⁰ अत्र ⁰ युद्ध-कर्तव्यता ^1/1 विधीयते ^III/1, युद्धे ^7/1 प्रवृत्तः ^1/1 एव ⁰ हि ⁰ असौ ^1/1 शोक-मोह-प्रतिबद्धः ^1/1 तूष्णीम् ⁰ आस्ते ^III/1। अतः ⁰ तस्य ^6/1 कर्तव्य-प्रतिबन्ध-अपनयनमात्रम् ^1/1 भगवता ^3/1 क्रियते ^III/1। तस्मात् ^5/1 “युध्यस्व ^II/1” इति ⁰ अनुवादमात्रम् ^5/1, न ⁰ विधिः ^1/1॥