3rd Chapter 27th Sloka

प्रकृतेः क्रियमाणानि गुणैः कर्माणि सर्वशः ।

अहङ्कारविमूढात्मा कर्ताऽहमिति मन्यते ॥३.२७॥

prakṛteḥ kriyamāṇāni guṇaiḥ karmāṇi sarvaśaḥ |

ahaṅkāravimūḍhātmā kartā'hamiti manyate ||3.27||

प्रकृतेः ^6/1 क्रियमाणानि ^1/3 गुणैः ^3/3 कर्माणि ^1/3 सर्वशः ⁰ ।

अहङ्कारविमूढात्मा ^1/1 कर्ता ^1/1 अहम् ^1/1 इति ⁰ मन्यते ^III/1 ॥३.२७॥

·         प्रकृतेः [prakṛteḥ] = of prakṛti = प्रकृति (f.) + सम्बन्धे to गुणैः 6/1

·         क्रियमाणानि [kriyamāṇāni] = being performed = क्रियमाण (n.) + adj. to कर्माणि  1/3

·         गुणैः [guṇaiḥ] = by the guṇas (in the form of body, mind, sense) = गुण (m.) + करणे 3/3

·         कर्माणि [karmāṇi] = actions = कर्मन् (n.) + 1/3

·         सर्वशः [sarvaśaḥ] = in various ways = अव्ययम्

·         अहङ्कारविमूढात्मा [ahaṅkāravimūḍhātmā] = one who is deluded by the I-notion = अहङ्कारविमूढात्मन् (m.) + कर्तरि to मन्यते 1/1

(कार्यकरणसङ्घाते आत्मप्रत्ययः) अहङ्कारः, तेन मूढः आत्मा (अन्तःकरणं) यस्य सः (3116B)।

·         कर्ता [kartā] = doer = कर्तृ (m.) + 1/1

·         अहम् [aham] = I = अस्मद् (pron. m.) + 1/1

·         इति [iti] = thus = अव्ययम्

·         मन्यते [manyate] = thinks = मन् (4A) to think + लट्/कर्तरि/III/1

Actions are performed in various ways by the guṇas of prakṛti, the body, mind, and senses. Deluded by the I-notion, one thinks, “I am the doer.”

Sentence 1:

कर्माणि ^1/3 प्रकृतेः ^6/1 गुणैः ^3/3 सर्वशः ⁰ क्रियमाणानि ^1/3 ।

Actions (कर्माणि ^1/3) are performed (क्रियमाणानि ^1/3) in various ways (सर्वशः ⁰) by the guṇas (गुणैः ^3/3) of prakṛti (प्रकृतेः ^6/1), the body, mind, and senses.

Sentence 2:

अहङ्कारविमूढात्मा ^1/1 “अहम् ^1/1 कर्ता ^1/1“ इति ⁰ मन्यते ^III/1 ॥३.२७॥

Deluded by the I-notion (अहङ्कारविमूढात्मा ^1/1), one thinks (इति ⁰ मन्यते ^III/1), “I (अहम् ^1/1) am the doer (कर्ता ^1/1).”

अविद्वान् ^1/1 अज्ञः ^1/1 कथम् ⁰ कर्मसु ^7/3 सज्जते ^III/1 इति ⁰ आह ^III/1 –

प्रकृतेः ^6/1 [प्रकृतिः ^1/1 प्रधानम् ^1/1 सत्त्वरजस्तमसाम् ^6/3 गुणानाम् ^6/3 साम्य-अवस्था ^1/1] तस्याः ^6/1 प्रकृतेः ^6/1 गुणैः ^3/3  विकारैः ^3/3 कार्य-करण-रूपैः ^3/3 क्रियमाणानि ^1/3 कर्माणि ^1/3 लौकिकानि ^1/3 शास्त्रीयाणि ^1/3 च ⁰ सर्वशः ⁰ सर्वप्रकारैः ^3/3 ।

अहंकारविमूढात्मा ^1/1 कार्य-करण-संघात-आत्म-प्रत्ययः ^1/1 अहंकारः ^1/1 तेन ^3/1 (अहङ्कारेण ^3/1) विविधम् ⁰ नानाविधम् ⁰ मूढः ^1/1 आत्मा ^1/1 अन्तःकरणम् ^1/1 यस्य ^6/1 सः ^1/1 अयम् ^1/1 कार्य-करण-धर्मा ^1/1 कार्यकरणाभिमानी ^1/1 अविद्यया ^3/1 कर्माणि ^2/3 आत्मनि ^7/1 मन्यमानः ^1/1 तत्तत्कर्मणाम् ^6/3 अहम् ^1/1 कर्ता ^1/1 इति ⁰ मन्यते ^III/1।।