3rd Chapter 28th Sloka

तत्त्ववित्तु महाबाहो गुणकर्मविभागयोः ।

गुणा गुणेषु वर्तन्त इति मत्वा न सज्जते ॥३.२८॥

tattvavittu mahābāho guṇakarmavibhāgayoḥ |

guṇā guṇeṣu vartanta iti matvā na sajjate ||3.28||

तत्त्ववित् ^1/1 तु ⁰ महाबाहो ^8/1 गुणकर्मविभागयोः ^6/2 ।

गुणाः ^1/3 गुणेषु ^7/3 वर्तन्ते ^III/3 इति ⁰ मत्वा ⁰ न ⁰ सज्जते ^III/1 ॥३.२८॥

·         तत्त्ववित् [tattvavit] = the knower of the truth = तत्त्वविद् (m.) + 1/1

o   तत्त्वं वेत्ति इति तत्त्ववित् (UT)

तत्त्व + अम् + विद् + क्विप्

·         तु [tu] = whereas = अव्ययम्

·         महाबाहो [mahābāho] = Oh! The one who has great arms = महाबाहु (m.) + सम्बोधने 1/1

·         गुणकर्मविभागयोः [guṇakarmavibhāgayoḥ] = of the distinction between body-mind-sense-complex and action = गुणकर्मविभाग (m.) + कर्मणि to तत्त्ववित् 6/2

·         गुणाः [guṇāḥ] = the senses, mind, and organs of action = गुण (m.) + कर्तरि to वर्तन्ते 1/3

·         गुणेषु [guṇeṣu] = with reference to their respective objects = गुण (m.) + अधिकरणे to वर्तन्ते 7/3

·         वर्तन्ते [vartante] = engage themselves = वृत् (1A) to engage + लट्/कर्तरि/III/3

·         इति [iti] = thus = अव्ययम्

·         मत्वा [matvā] = knowing = अव्ययम्

·         न [na] = not = अव्ययम्

·         सज्जते [sajjate] = is bound = सस्ज् (1P) to be attached + लट्/कर्तरि/III/1

o   स श् ज् + अ + ति           8.4.40 स्तोः श्चुना श्चुः ।

o   स ज् ज् + अ + ति           8.4.53 झलां जश् झशि ।

Whereas, Oh! Arjuna, the knower of the truth, knowing the distinction between body-mind-sense-complex and action, knowing that the senses, mind, and organs of action engage themselves with reference to their respective objects alone is not bound.

Sentence 1:

महाबाहो ^8/1 तु ⁰ गुणकर्मविभागयोः ^6/2 तत्त्ववित् ^1/1 गुणाः ^1/3 गुणेषु ^7/3 वर्तन्ते ^III/3 इति ⁰ मत्वा ⁰ न ⁰ सज्जते ^III/1 ॥३.२८॥

Whereas (तु ⁰), Oh! Arjuna (महाबाहो ^8/1), the knower of the truth (तत्त्ववित् ^1/1), knowing the distinction between body-mind-sense-complex and action (गुणकर्मविभागयोः ^6/2), knowing (इति ⁰ मत्वा ⁰) that the senses, mind, and organs of action (गुणाः ^1/3) engage themselves (वर्तन्ते ^III/3) with reference to their respective objects alone (गुणेषु ^7/3) is not bound (न ⁰ सज्जते ^III/1).

यः ^1/1 पुनः ⁰ विद्वान् ^1/1 --

तत्त्ववित् ^1/1 तु ⁰ महाबाहो ^8/1। कस्य ^6/1 तत्त्ववित् ^1/1? गुण-कर्म-विभागयोः ^6/2 गुण-विभागस्य ^6/1 कर्म-विभागस्य ^6/1 च ⁰ तत्त्ववित् ^1/1 इत्यर्थः ^1/1। गुणाः ^1/3 करण-आत्मकाः ^1/3 गुणेषु ^7/3 विषयात्मकेषु ^7/3 वर्तन्ते ^III/3 न ⁰ आत्मा ^1/1 इति ⁰ मत्वा ⁰ न ⁰ सज्जते ^III/1 सक्तिम् ^2/1 न ⁰ करोति ^III/1॥