7th Chapter 11th Sloka

बलं बलवतां चाहं कामरागविवर्जितम् ।

धर्माविरुद्धो भूतेषु कामोऽस्मि भरतर्षभ ॥७.११॥

balaṃ balavatāṃ cāhaṃ kāmarāgavivarjitam |

dharmāviruddho bhūteṣu kāmo'smi bharatarṣabha ||7.11||

बलम् ^1/1 बलवताम् ^6/3 च ⁰ अहम् ^1/1 काम-राग-विवर्जितम् ^1/1 ।

धर्म-अविरुद्धः ^1/1 भूतेषु ^7/3 कामः ^1/1 अस्मि ^I/1 भरतर्षभ ^S/1 ॥७.११॥

·       बलम् [balam] = strenth = बल (n.) + S.C. to अहम् 1/1

·       बलवताम् [balavatām] = of the strong = बलवत् m. + निर्धारणे 6/3

·       च [ca] = and = अव्ययम्

·       अहम् [aham] = I = अस्मद् m. + कर्तरि to (अस्मि) 1/1

·       कामरागविवर्जितम् [kāmarāgavivarjitam] = free from desire and attachment = कामरागविवर्जित n. + adj. to बल 1/1

कामः च रागः च कामरागौ (ID), ताभ्यां विवर्जितम् कामरागविवर्जितम् (3T) ।

·       धर्माविरुद्धः [dharmāviruddhaḥ] = not opposed to dharma = धर्माविरुद्ध m. + adj. to कामः 1/1

·       भूतेषु [bhūteṣu] = in all beings = भूत (n.) + अधिकरणे 7/3

·       कामः [kāmaḥ] = desire = काम (m.) + S.C. to (अहम्) 1/1

·       अस्मि [asmi] = I am = अस् (2P) to be + लट्/कर्तरि/I/1

·       भरतर्षभ [bharatarṣabha] = the foremost in the clan of Bharata = भरतर्षभ m. + सम्बोधने 1/1

Arjuna, the foremost in the clan of Bharata! In the strong I am the strength that is free from desire and attachment. In all beings, I am the desire that is not opposed to dharma.

Sentence 1:

Arjuna, the foremost in the clan of Bharata (भरतर्षभ ^S/1)! In the strong (बलवताम् ^6/3) I (अहम् ^1/1) am the strength (बलम् ^1/1) that is free from desire and attachment (काम-राग-विवर्जितम् ^1/1).

Sentence 2:

In all beings (भूतेषु ^7/3), I am (अस्मि ^I/1) the desire (कामः ^1/1) that is not opposed to dharma (धर्म-अविरुद्धः ^1/1).

बलम् ^1/1 सामर्थ्यम् ^1/1 ओजः ^1/1 बलवताम् ^6/3 अहम् ^1/1, तत् ^1/1 च ⁰ बलम् ^1/1 काम-राग-विवर्जितम् ^1/1, कामः ^1/1 च ⁰ रागः ^1/1 च ⁰ कामरागौ ^1/2 – कामः ^1/1 तृष्णा ^1/1 असंनिकृष्टेषु ^7/3 विषयेषु ^7/3, रागः ^1/1 रञ्जना ^1/1 प्राप्तेषु ^7/3 विषयेषु ^7/3 – ताभ्याम् ^3/2 काम-रागाभ्याम् ^3/2 विवर्जितम् ^1/1 देह-आदि-धारण-मात्र-अर्थम् ^1/1 बलम् ^1/1 सत्त्वम् ^1/1 अहम् ^1/1 अस्मि ^I/1; न ⁰ तु ⁰ यत् ^1/1 संसारिणाम् ^6/3 तृष्णा-राग-कारणम् ^1/1 । किञ्च ⁰ – धर्म-अविरुद्धः ^1/1 धर्मेण ^3/1 शास्त्र-अर्थेन ^3/1 अविरुद्धः ^3/1 यः ^1/1 प्राणिषु ^7/3 भूतेषु ^7/3 कामः ^1/1, यथा ⁰ देह-धारण-मात्र-आदि-अर्थः ^1/1 अशन-पान-आदि-विषयः ^1/1, स कामः अस्मि ^I/1 हे भरतर्षभ ^S/1 ॥