इष्टान् भोगान् हि वो देवा दास्यन्ते यज्ञभाविताः ।
तैर्दत्तानप्रदायैभ्यो यो भुङ्क्ते स्तेन एव सः ॥३.१२॥
iṣṭān bhogān hi vo devā dāsyante
yajñabhāvitāḥ |
tairdattānapradāyaibhyo yo bhuṅkte
stena eva saḥ ||3.12||
इष्टान् 2/3 भोगान् 2/3 हि
0 वः 4/3 देवाः
1/3 दास्यन्ते III/3 यज्ञभाविताः
1/3 ।
तैः 3/3 दत्तान् 2/3 अप्रदाय
0 एभ्यः 4/3 यः
1/1 भुङ्क्ते III/1 स्तेनः
1/1 एव 0 सः 1/1
॥३.१२॥
·
इष्टान् [iṣṭān] = desired = इष्ट (m.) + adj. to भोगान् 2/3
o
इष् to desire + क्त (कर्मणि)
·
भोगान् [bhogān]
= objects = भोग (m.) + कर्मणि
to दास्यन्ते 2/3
·
हि [hi] = therefore
= अव्ययम्
·
वः [vaḥ] = for you = युष्मद् (pron. m.) + सम्प्रदाने to दास्यन्ते 4/3
·
देवाः [devāḥ] = deities = देव (m.) + 1/3
·
दास्यन्ते [dāsyante]
= they will give = दा to give +
लृट्/कर्तरि/III/3
·
यज्ञभाविताः [yajñabhāvitāḥ]
= propitiated
by yajña = यज्ञभावित (m.) + 1/3
o
यज्ञेन भाविताः यज्ञभाविताः (3T)
·
तैः [taiḥ] = by them = तद् (pron. m.) + कर्तरि
to दत्तान् 3/3
·
दत्तान् [dattān]
= objects given
= दत्त (m.) + adj.
to भोगान् 2/3
o
दा to desire + क्त (कर्मणि)
·
अप्रदाय [apradāya]
= without offering = अव्ययम्
o
प्र + दा + ल्यप् = प्रदाय
o
न प्रदाय अप्रदाय (NT)
·
एभ्यः [ebhyaḥ]
= for them = इदम् (pron. m.) + सम्प्रदाने to अप्रदाय 4/3
·
यः [yaḥ] = one who = यद् (pron. m.) + कर्तरि
to भुङ्क्ते 1/1
·
भुङ्क्ते [bhuṅkte]
= enjoys = भुज् to enjoy +
लट्/कर्तरि/III/1
·
स्तेनः [stenaḥ] = thief = स्तेन (m.) + Subjective
Complement 1/1
·
एव [eva] = indeed
= अव्ययम्
·
सः [saḥ] = he = तद् (pron. m.) + Subject 1/1
The gods,
propitiated by yajña, will give you desirable objects.
Therefore, one who enjoys objects given by them without offering to them in
return is indeed a thief.
Sentence 1:
यज्ञभाविताः 1/3 देवाः 1/3 इष्टान्
2/3 भोगान् 2/3 वः
4/3 दास्यन्ते III/3 ।
The gods (देवाः 1/3), propitiated by yajña (यज्ञभाविताः 1/3), will give (दास्यन्ते III/3) you (वः 4/3) desirable (इष्टान् 2/3) objects (भोगान् 2/3).
Sentence 2:
हि 0 एभ्यः 4/3 अप्रदाय
0 यः 1/1 तैः
3/3 दत्तान् 2/3 भुङ्क्ते
III/1 सः 1/1 स्तेनः
1/1 एव 0 ॥३.१२॥
Therefore (हि 0), one (सः 1/1) who (यः 1/1) enjoys (भुङ्क्ते III/1) objects given (दत्तान् 2/3) by them (तैः 3/3) without offering (अप्रदाय 0) to them in return (एभ्यः 4/3) is indeed (एव 0) a thief (स्तेनः 1/1).
किञ्च --
इष्टान् 2/3 भोगान् 2/3 हि
0 वः 4/3 देवाः
1/3 दास्यन्ते III/3 यज्ञभाविताः
1/3 ।
तैः 3/3 दत्तान् 2/3 अप्रदाय
0 एभ्यः 4/3 यः
1/1 भुङ्क्ते III/1 स्तेनः
1/1 एव 0 सः 1/1
॥३.१२॥
इष्टान् 2/3 अभिप्रेतान्
2/3 भोगान् 2/3 हि वः 4/3 युष्मभ्यम्
4/3 देवाः 1/3 दास्यन्ते III/3 वितरिष्यन्ति
III/3 स्त्री-पशु-पुत्रादीन्
2/3 यज्ञभाविताः 1/3 यज्ञैः 3/3 वर्धिताः
1/3 तोषिताः 1/3 इत्यर्थः
1/1। तैः 3/3 देवैः 3/3 दत्तान् 2/3 भोगान् 2/3 अप्रदाय 0 अदत्त्वा
0, आनृण्यम्
2/1 अकृत्वा 0 इत्यर्थः 1/1, एभ्यः 4/3 देवेभ्यः
4/3, यः 1/1 भुङ्क्ते III/1 स्व-देह-इन्द्रियाणि
2/3 एव 0 तर्पयति III/1 स्तेनः 1/1 एव 0 तस्करः 1/1 एव 0 सः 1/1 देवादि-स्व-अपहारी 1/1 ॥
अविद्यमानम् ऋणं यस्य सः अनृणः, अनृणस्य भावः आनृण्यम्
अन् ऋण
= अनृण
अनृण + ष्यञ्
आनृण् + य
