4th Chapter 42nd Sloka

तस्मादज्ञानसम्भूतं हृत्स्थं ज्ञानासिनात्मनः ।

छित्त्वैनं संशयं योगमातिष्ठोत्तिष्ठ भारत ॥४.४२॥

tasmādajñānasambhūtaṃ hṛtsthaṃ jñānāsinātmanaḥ |

chittvainaṃ saṃśayaṃ yogamātiṣṭhottiṣṭha bhārata ||4.42||

तस्मात् ^5/1 अज्ञानसम्भूतम् ^2/1 हृत्स्थम् ^2/1 ज्ञानासिना ^3/1 आत्मनः ^6/1 ।

छित्त्वा ⁰ एनम् ^2/1 संशयम् ^2/1 योगम् ^2/1 आतिष्ठ ^II/1 उत्तिष्ठ ^II/1 भारत ^8/1 ॥४.४२॥

·         तस्मात् [tasmāt] = therefore = तद् (pron. n.) + हेतौ 5/1

·         अज्ञानसम्भूतम् [ajñānasambhūtam] = born of ignorance = अज्ञानसम्भूत (m.) + adj. to संशयम् 2/1

o   न (विरोधार्थे नञ्) ज्ञानम् इति अज्ञानम् ।

o   अज्ञानात् सम्भूतम् अज्ञानसम्भूतम् ।

·         हृत्स्थम् [hṛtstham] = rooted in the mind = हृत्स्थ (m.) + adj. to संशयम् 2/1

o   हृदि तिष्ठति इति हृत्स्थम् (UT) ।

·         ज्ञानासिना [jñānāsinā] = with the sword of knowledge = ज्ञानासि (m.) + करणे to छित्त्वा 3/1

o   ज्ञानम् एव असिः इति ज्ञानासिः (KT), तेन ।

·         आत्मनः [ātmanaḥ] = about the self = आत्मन् (m.) + सम्बन्धे 6/1

·         छित्त्वा [chittvā] = having slayed = अव्ययम्

·         एनम् [enam] = this = एतद् (pron. m.) + adj. to संशयम् 2/1

o   अन्वादेशः

·         संशयम् [saṃśayam] = doubt = संशय (m.) + कर्मणि to छित्त्वा 2/1

·         योगम् [yogam] = yoga (karma-yoga) = योग (m.) + कर्मणि to आतिष्ठ 2/1

·         आतिष्ठ [ātiṣṭha] = take to = आ + स्था to undertake + लोट्/कर्तरि/II/1

·         उत्तिष्ठ [uttiṣṭha] = stand up = उद् + स्था to undertake + लोट्/कर्तरि/II/1

·         भारत [bhārata] = O! Arjuna = भारत (m.) + सम्बोधने 1/1

Therefore, O Bhārata, slaying with the sword of knowledge this doubt about the self, which is born of ignorance, which is rooted in the mind, get up and take to yoga (karma-yoga).

Sentence 1:

भारत ^8/1 तस्मात् ^5/1 एनम् ^2/1 अज्ञानसम्भूतम् ^2/1 हृत्स्थम् ^2/1 आत्मनः ^6/1 संशयम् ^2/1 ज्ञानासिना ^3/1 छित्त्वा ⁰ उत्तिष्ठ ^II/1 योगम् ^2/1 आतिष्ठ ^II/1 ॥४.४२॥

Therefore (तस्मात् ^5/1), O Bhārata (भारत ^8/1), slaying (छित्त्वा ⁰) with the sword of knowledge (ज्ञानासिना ^3/1) this (एनम् ^2/1) doubt (संशयम् ^2/1) about the self (आत्मनः ^6/1), which is born of ignorance (अज्ञानसम्भूतम् ^2/1), which is rooted in the mind (हृत्स्थम् ^2/1), get up (उत्तिष्ठ ^II/1) and take to (आतिष्ठ ^II/1) yoga (योगम् ^2/1) (karma-yoga).