Tuesday, January 5, 2016

3rd Chapter 40th Sloka

इन्द्रियाणि मनो बुद्धिरस्याधिष्ठानमुच्यते ।
एतैर्विमोहयत्येषो ज्ञानमावृत्य देहिनम् ॥३.४०

indriyāṇi mano buddhirasyādhiṣṭhānamucyate |
etairvimohayatyeṣo jñānamāvṛtya dehinam ||3.40||


इन्द्रियाणि 1/3 मनः 1/1 बुद्धिः 1/1 अस्य 6/1 अधिष्ठानम् 1/1 उच्यते III/1
एतैः 3/3 विमोहयति III/1 एषः 1/1 ज्ञानम् 2/1 आवृत्य 0 देहिनम् 2/1 ॥३.४०


·         इन्द्रियाणि [indriyāṇi] = senses = इन्द्रिय (n.) + 1/3
·         मनः [manaḥ] = mind = मनस् (n.) + 1/1
·         बुद्धिः [buddhiḥ] = intellect = बुद्धि (f.) + 1/1
·         अस्य [asya] = of this (kāma) = इदम् (pron. m.) + 6/1
·         अधिष्ठानम् [adhiṣṭhānam] = location = अधिष्ठान (n.) + 1/1
·         उच्यते [ucyate] = is said = वच् (2P) to say + लट्/कर्मणि/III/1
·         एतैः [etaiḥ] = by these = तद् (pron. m.) + कर्तरि 3/3
·         विमोहयति [vimohayati] = causes to delude = वि + मुह् + णिच् to cause to delude + लट्/कर्तरि/III/1
·         एषः [eṣaḥ] = this (kāma) = तद् (pron. m.) + कर्तरि 1/1
·         ज्ञानम् [jñānam] = knowledge = ज्ञान (n.) + कर्मणि to आवृत्य 2/1
·         आवृत्य [āvṛtya] = covering = अव्ययम्
o   आङ् + वृ (5U) to cover + ल्यप्
·         देहिनम् [dehinam] = the person = देहिन् (m.) + कर्मणि to विमोहयति 2/1


Its location is said to be the senses, mind, and intellect. With these, it (kāma) deludes the person by covering his or her wisdom.

Sentence 1:
अस्य 6/1 अधिष्ठानम् 1/1 इन्द्रियाणि 1/3 मनः 1/1 बुद्धिः 1/1 उच्यते III/1
Its (अस्य 6/1) location (अधिष्ठानम् 1/1) is said to be (उच्यते III/1) the senses (इन्द्रियाणि 1/3), mind (मनः 1/1), and intellect (बुद्धिः 1/1).


Sentence 2:
एषः 1/1 एतैः 3/3 ज्ञानम् 2/1 आवृत्य 0 देहिनम् 2/1 विमोहयति III/1 ॥३.४०
With these (एतैः 3/3), it (kāma) (एषः 1/1) deludes (विमोहयति III/1) the person (देहिनम् 2/1) by covering (आवृत्य 0) his or her wisdom (ज्ञानम् 2/1).



किमधिष्ठानः 1/1 पुनः 0 कामः 1/1 ज्ञानस्य 6/1 आवरणत्वेन 3/1 वैरी 1/1 सर्वस्य 6/1 लोकस्य 6/1? इति 0 अपेक्षायाम् 7/1 आह III/1, ज्ञाते 7/1 हि 0 शत्रोः 6/1 अधिष्ठाने 7/1 सुखेन 3/1 निबर्हणम् 1/1 कर्तुम् 0 शक्यते III/1 इति 0 -
इन्द्रियाणि 1/3 मनः 1/1 बुद्धिः 1/1 0 अस्य 6/1 कामस्य 6/1 अधिष्ठानम् 1/1 आश्रयः 1/1 उच्यते III/1
एतैः 3/3 इन्द्रियादिभिः 3/3 आश्रयैः 3/3 विमोहयति III/1 विविधम् 0 मोहयति III/1 एषः 1/1 कामः 1/1 ज्ञानम् 2/1 आवृत्य 0 आच्छाद्य 0 देहिनम् 2/1 शरीरिणम् 2/1


4 comments:

  1. In the vocabulary list, the transliterated form of āvṛtya is misspelled. (Michika would you like me to continue making such minor comments or let them go?) I love your work! It's been most helpful! Thank you so much.

    ReplyDelete
    Replies
    1. Fixed. I really appreciate your comments. It really helps. Please do continue.
      Best wishes,

      Delete
  2. It appears the transliteration should be eṣaḥ rather than [etaiḥ] here: एषः [etaiḥ] = this (kāma)

    ReplyDelete
  3. You are right. Corrected. Thank you!!

    ReplyDelete

Please use this form to report typos, make suggestions, ask questions on grammatical points.
For English translation, interpretation, etc. Please refer to Bhagavad Gita Home Study Course.
Please note that this website is meant for grammar.
Thank you.

Medha Michika's books on Sanskrit Grammar are available at: Amazon in your country.

Free download of PDF files are available at Arsha Avinashi Foundation.