6th Chapter 2nd Sloka

यं सन्न्यासमिति प्राहुर्योगं तं विद्धि पाण्डव ।

न ह्यसन्न्यस्तसङ्कल्पो योगी भवति कश्चन ॥६.२॥

yaṃ sannyāsamiti prāhuryogaṃ taṃ viddhi pāṇḍava |

na hyasannyastasaṅkalpo yogī bhavati kaścana ||6.2||

यम् ^2/1 सन्न्यासम् ^2/1 इति ⁰ प्राहुः ^III/3 योगम् ^2/1 तम् ^2/1 विद्धि ^II/1 पाण्डव ^S/1 ।

न ⁰ हि ⁰ असन्न्यस्तसङ्कल्पः ^1/1 योगी ^1/1 भवति ^III/1 कश्चन ⁰ ॥६.२॥

·         यम् [yam] = the one which= यद् (m.) + adjective to सन्न्यासम् 2/1

·         सन्न्यासम् [sannyāsam] = renounciation  = सन्न्यास (m.) + कर्मणि to प्राहुः 2/1

o   सम् + नि + अस् to renounce + घञ्

·         इति [iti] = thus = अव्ययम्

·         प्राहुः [prāhuḥ] = said = प्र + ब्रू (2U) to say + लिट्/कर्तरि/III/3

·         तम् [tam] = that = तद् (m.) + adjective to योगम् 2/1

·         योगम् [yogam] = yoga  = योग (m.) + कर्मणि to विद्धि 2/1

o   युज् to connect + घञ्

·         विद्धि [viddhi] = May you know = विद् (2P) to know + लोट्/कर्तरि/II/1

·         पाण्डव [pāṇḍava] = O! son of Pāṇḍu! = पाण्डव (m.) + सम्बोधने 1/1

·         न [na] = not = अव्ययम्

·         हि [hi] = because = अव्ययम्

·         असन्न्यस्तसङ्कल्पः [asannyastasaṅkalpaḥ] = one who has not given up desires = असन्न्यस्तसङ्कल्प (m.) + 1/1

o   न सन्न्यस्ताः सङ्कल्पाः यस्य सः असन्न्यस्तसङ्कल्पः (N16B) ।

·         योगी [yogī] = yogī  = योगिन् (m.) + 1/1

·         भवति [bhavati] = is = भू (1P) to be + लट्/कर्तरि/III/1

·         कश्चन [kaścana] = any body = अव्ययम्

o   कः + चन

What they say as renunciation, know that to be karma yoga, O Pāṇḍava, because, any one who has not given up desires (for limited results like heaven, etc.) does not become a karma yogī.

Sentence 1:

यम् ^2/1 सन्न्यासम् ^2/1 इति ⁰ प्राहुः ^III/3 तम् ^2/1 योगम् ^2/1 विद्धि ^II/1 पाण्डव ^S/1 ।

न ⁰ हि ⁰ कश्चन ⁰ असन्न्यस्तसङ्कल्पः ^1/1 योगी ^1/1 भवति ^III/1 ॥६.२॥

What (यम् ^2/1) they say (प्राहुः ^III/3) as (इति ⁰) renunciation (सन्न्यासम् ^2/1), know (विद्धि ^II/1) that (तम् ^2/1) to be karma yoga (योगम् ^2/1), O Pāṇḍava (पाण्डव ^S/1), because (हि ⁰), any one (कश्चन ⁰) who has not given up desires (असन्न्यस्तसङ्कल्पः ^1/1) (for limited results like heaven, etc.) does not (न ⁰) become (भवति ^III/1) a karma yogī (योगी ^1/1).

ननु ⁰ च ⁰ निरग्नेः ^6/1 अक्रियस्य ^6/1 एव ⁰ श्रुति-स्मृति-योगशास्त्रेषु ^7/3 संन्यासित्वम् ^1/1 योगित्वम् ^1/1 च ⁰ प्रसिद्धम् ^1/1। कथम् ⁰ इह ⁰ साग्नेः ^6/1 सक्रियस्य ^6/1 च ⁰ संन्यासित्वम् ^1/1 योगित्वम् ^1/1 च ⁰ अप्रसिद्धम् ^1/1 उच्यते ^III/1 इति ⁰। न ⁰ एषः ^1/1 दोषः ^1/1, कयाचित् ⁰ गुणवृत्त्या ^3/1 उभयस्य ^6/1 संपिपादयिषितत्वात् ^5/1। तत् ^1/1 कथम् ^1/1? कर्मफल-संकल्प-संन्यासात् ^5/1 संन्यासित्वम् ^1/1, योग-अङ्गत्वेन ^3/1 च ⁰ कर्म-अनुष्ठानात् ^5/1 कर्मफल-संकल्पस्य ^6/1 च ⁰ चित्त-विक्षेप-हेतोः ^6/1 परित्यागात् ^5/1 योगित्वम् ^1/1 च ⁰ इति ⁰ गौणम् ^1/1 उभयम् ^1/1; न ⁰ पुनः ⁰ मुख्यम् ^1/1 संन्यासित्वम् ^1/1 योगित्वम् ^1/1 च ⁰ अभिप्रेतम् ^1/1 इति ⁰ एतम् ^2/1 अर्थम् ^2/1 दर्शयितुम् ⁰ आह ^III/1 –

यम् ^2/1 सर्वकर्म-तत्फल-परित्याग-लक्षणम् ^2/1 परमार्थसंन्यासम् ^2/1 सन्न्यासम् ^2/1 इति ⁰ प्राहुः ^III/3 श्रुतिस्मृतिविदः ^1/3, योगम् ^2/1 कर्म-अनुष्ठान-लक्षणम् ^2/1 तम् ^2/1 परमार्थसंन्यासम् ^2/1 विद्धि ^II/1 जानीहि ^II/1 हे ⁰ पाण्डव ^S/1। कर्मयोगस्य ^6/1 प्रवृत्तिलक्षणस्य ^6/1 तद्विपरीतेन ^3/1 निवृत्तिलक्षणेन ^3/1 परमार्थसंन्यासेन ^3/1 कीदृशम् ^2/1 सामान्यम् ^2/1 अङ्गीकृत्य ⁰ तद्भावः ^1/1 उच्यते ^III/1 इति ⁰ अपेक्षायाम् ^7/1 इदम् ^1/1 उच्यते ^III/1 – अस्ति ^III/1 हि ⁰ परमार्थसंन्यासेन ^3/1 सादृश्यम् ^1/1 कर्तृद्वारकम् ^1/1 कर्मयोगस्य ^6/1 । यः ^1/1 हि ⁰ परमार्थसंन्यासी ^1/1 सः ^1/1 त्यक्तसर्वकर्मसाधनतया ^3/1 सर्वकर्मतत्फलविषयम् ^2/1 संकल्पम् ^2/1 प्रवृत्ति-हेतु-काम-कारणम् ^2/1 संन्यस्यति ^III/1। अयम् ^1/1 अपि ⁰ कर्मयोगी ^1/1 कर्म ^2/1 कुर्वाणः ^1/1 एव ⁰ फलविषयम् ^2/1 संकल्पंम् ^2/1 संन्यस्यति ^III/1 इति ⁰ एतम् ^2/1 अर्थम् ^2/1 दर्शयिष्यन् ^1/1 आह ^III/1 – न ⁰ हि ⁰ यस्मात् ^5/1 असन्न्यस्तसङ्कल्पः ^1/1 असंन्यस्तः ^1/1 अपरित्यक्तः ^1/1 फलविषयः ^1/1 संकल्पः ^1/1 अभिसंधिः ^1/1 येन ^3/1 सः ^1/1 असंन्यस्तसंकल्पः ^1/1 कश्चन ⁰ कश्चित् ⁰ अपि ⁰ कर्मी ^1/1 योगी ^1/1 समाधानवान् ^1/1 भवति ^III/1 न ⁰ संभवति ^III/1 इत्यर्थः ^1/1, फलसंकल्पस्य ^6/1 चित्त-विक्षेप-हेतुत्वात् ^5/1। तस्मात् ^5/1 यः ^1/1 कश्चन ⁰ कर्मी ^1/1 संन्यस्त-फल-संकल्पः ^1/1 भवेत् ^III/1 सः ^1/1 योगी ^1/1 समाधानवान् ^1/1 अविक्षिप्त-चित्तः ^1/1 भवेत् ^III/1, चित्तविक्षेपहेतोः ^6/1 फलसंकल्पस्य ^6/1 संन्यस्तत्वात् ^5/1 इति ⁰ अभिप्रायः ^1/1॥