5th Chapter 3rd Sloka

ज्ञेयः स नित्यसन्न्यासी यो न द्वेष्टि न काङ्क्षति ।

निर्द्वन्द्वो हि महाबाहो सुखं बन्धात्प्रमुच्यते ॥५.३॥

jñeyaḥ sa nityasannyāsī yo na dveṣṭi na kāṅkṣati |

nirdvandvo hi mahābāho sukhaṃ bandhātpramucyate ||5.3||

ज्ञेयः ^1/1 सः ^1/1 नित्यसन्न्यासी ^1/1 यः ^1/1 न ⁰ द्वेष्टि ^III/1 न ⁰ काङ्क्षति ^III/1 ।

निर्द्वन्द्वः ^1/1 हि ⁰ महाबाहो ^S/1 सुखम् ⁰ बन्धात् ^5/1 प्रमुच्यते ^III/1 ॥५.३॥

·         ज्ञेयः [jñeyaḥ] = one who should be known = ज्ञेय (m.) + 1/1

o   ज्ञा + यत् (कर्मणि, with necessity)

·         सः [saḥ] = he = तद् (pron. m.) + 1/1

·         नित्यसन्न्यासी [nityasannyāsī] = one who is always a renunciate  = नित्यसन्न्यासिन् (m.) + 1/1

·         यः [yaḥ] = one who = यद् (pron. m.) + 1/1

·         न [na] = does not = अव्ययम्

·         द्वेष्टि [dveṣṭi] = hate = द्विष् (2U) to hate + लट्/कर्तरि/III/1

·         न [na] = does not = अव्ययम्

·         काङ्क्षति [kāṅkṣati] = long for = काङ्क्ष् (1P) to long for + लट्/कर्तरि/III/1

·         निर्द्वन्द्वः [nirdvandvaḥ] = one who is free from the opposites (likes and dislikes) = निर्द्वन्द्व (m.) + 1/1

·         हि [hi] = because = अव्ययम्

·         महाबाहो [mahābāho] = O! Arjuna  = महाबाहु (m.) + सम्बोधने 1/1

·         सुखम् [sukham] = easily = अव्ययम्

·         बन्धात् [bandhāt] = from bondage  = बन्ध (m.) + अपादाने 5/1

·         प्रमुच्यते [pramucyate] = is released = प्र + मुच् (1A) to release + लट्/कर्मणि/III/1

The person who neither hates nor longs (for anything) should be known as always a renunciate O Arjuna, because one who is free from the opposites (likes and dislikes) is effortlessly released from bondage.

Sentence 1:

ज्ञेयः ^1/1 सः ^1/1 नित्यसन्न्यासी ^1/1 यः ^1/1 न ⁰ द्वेष्टि ^III/1 न ⁰ काङ्क्षति ^III/1 ।

निर्द्वन्द्वः ^1/1 हि ⁰ महाबाहो ^S/1 सुखम् ⁰ बन्धात् ^5/1 प्रमुच्यते ^III/1 ॥५.३॥

The person (सः ^1/1) who (यः ^1/1) neither (न ⁰) hates (द्वेष्टि ^III/1) nor (न ⁰) longs (for anything) (काङ्क्षति ^III/1) should be known (ज्ञेयः ^1/1) as always a renunciate (नित्यसन्न्यासी ^1/1) O Arjuna (महाबाहो ^S/1), because (हि ⁰) one who is free from the opposites (likes and dislikes) (निर्द्वन्द्वः ^1/1) is effortlessly (सुखम् ⁰) released (प्रमुच्यते ^III/1) from bondage (बन्धात् ^5/1).

कस्मात् ^5/1 (कर्मयोगः विशिष्यते?) इति ⁰ आह ^III/1 --

ज्ञेयः ^1/1 ज्ञातव्यः ^1/1 सः ^1/1 कर्मयोगी ^1/1 नित्यसन्न्यासी ^1/1 इति ⁰ यः ^1/1 न ⁰ द्वेष्टि ^III/1 किञ्चित् ⁰ न ⁰ काङ्क्षति ^III/1 दुःखसुखे ^7/1 तत्साधने ^7/1 च ⁰ । एवंविधः ^1/1 यः ^1/1, कर्मणि ^7/1 वर्तमानः ^1/1 अपि ⁰ सः ^1/1 नित्यसन्न्यासी ^1/1 इति ⁰ ज्ञातव्यः ^1/1 इत्यर्थः ^1/1। निर्द्वन्द्वः ^1/1 द्वन्द्व-वर्जितः ^1/1 हि ⁰ यस्मात् ^5/1 महाबाहो ^S/1 सुखम् ⁰ बन्धात् ^5/1 अनायासेन ^3/1 प्रमुच्यते ^III/1॥