5th Chapter 18th Sloka

विद्याविनयसम्पन्ने ब्राह्मणे गवि हस्तिनि ।

शुनि चैव श्वपाके च पण्डिताः समदर्शिनः ॥५.१८॥

 

vidyāvinayasampanne brāhmaṇe gavi hastini |

śuni caiva śvapāke ca paṇḍitāḥ samadarśinaḥ ||5.18||

 

विद्याविनयसम्पन्ने ^7/1 ब्राह्मणे ^7/1 गवि ^7/1 हस्तिनि ^7/1 ।

शुनि ^7/1 च ⁰ एव ⁰ श्वपाके ^7/1 च ⁰ पण्डिताः ^1/3 समदर्शिनः ^1/3 ॥५.१८॥

 

·       विद्याविनयसम्पन्ने [vidyāvinayasampanne] = one who is endowed with knowledge and humility = विद्याविनयसम्पन्न (m.) + adjective to ब्राह्मणे 7/1

o   विद्या च विनयः च विद्याविनयौ (ID), ताभ्यां सम्पन्नः विद्याविनयसम्पन्नः (3T), तस्मिन् ।

·       ब्राह्मणे [brāhmaṇe] = in brāhmaṇa = ब्राह्मण (m.) + अधिकरणे to समदर्शिनः 7/1

·       गवि [gavi] = in cow = गो (m. or f.) + अधिकरणे to समदर्शिनः 7/1

·       हस्तिनि [hastini] = in elephant = हस्तिन् (m.) + अधिकरणे to समदर्शिनः 7/1

·       शुनि [śuni] = in dog = श्वन् (m.) + अधिकरणे to समदर्शिनः 7/1

·       च [ca] = and = अव्ययम्

·       एव [eva] = indeed = अव्ययम्

·       श्वपाके [śvapāke] = in dog eater = श्वपाक (m.) + अधिकरणे to समदर्शिनः 7/1

·       च [ca] = and = अव्ययम्

·       पण्डिताः [paṇḍitāḥ] = wise people = पण्डित (m.) + कर्तरि to (भवति) 1/3

·       समदर्शिनः [samadarśinaḥ] = those who see the same (Brahman) = समदर्शिन् (m.) + complement to पण्डिताः 1/3

 

 

Wise people are indeed those who see the same (Brahman) in a br¡hma¸a who is endowed with knowledge and humility, in a cow, in an elephant, in a dog, and (even) in a dog eater.

 

Sentence 1:

पण्डिताः ^1/3 विद्याविनयसम्पन्ने ^7/1 ब्राह्मणे ^7/1 गवि ^7/1 हस्तिनि ^7/1 शुनि ^7/1 च ⁰ एव ⁰ श्वपाके ^7/1 च ⁰ समदर्शिनः ^1/3 ॥५.१८॥

Wise people (पण्डिताः ^1/3) are indeed (एव ⁰) those who see the same (Brahman) (समदर्शिनः ^1/3) in a brāhmaṇa (ब्राह्मणे ^7/1) who is endowed with knowledge and humility (विद्याविनयसम्पन्ने ^7/1), in a cow (गवि ^7/1), in an elephant (हस्तिनि ^7/1), in a dog (शुनि ^7/1), and (च ⁰) (even) in a dog eater (श्वपाके ^7/1).

 

येषाम् ^6/3 ज्ञानेन ^3/1 नाशितम् ^1/1 आत्मनः ^6/1 अज्ञानम् ^1/1 ते ^1/3 पण्डिताः ^1/3 कथम् ⁰ तत्त्वम् ^2/1 पश्यन्ति ^III/3 इत्युच्यते ^III/1 –

विद्याविनयसम्पन्ने ^7/1 विद्या ^1/1 च ⁰ विनयः ^1/1 च ⁰ विद्या-विनयौ ^1/2, विद्या ^1/1 आत्मनः ^6/1 बोधः ^1/1 विनयः ^1/1 उपशमः ^1/1, ताभ्याम् ^3/2 विद्याविनयाभ्याम् ^3/2 संपन्नः ^1/1 विद्याविनयसंपन्नः ^1/1 विद्वान् ^1/1 विनीतः ^1/1 च ⁰ यः ^1/1 ब्राह्मणः ^1/1 तस्मिन् ^7/1 ब्राह्मणे ^7/1 गवि ^7/1 हस्तिनि ^7/1  शुनि ^7/1 च ⁰ एव ⁰ श्वपाके ^7/1 च ⁰ पण्डिताः ^1/3 समदर्शिनः ^1/3 । विद्याविनयसंपन्ने ^7/1 उत्तम-संस्कारवति ^7/1 ब्राह्मणे ^7/1 सात्त्विके ^7/1, मध्यमायाम् ^7/1 च ⁰ राजस्याम् ^7/1 गवि ^7/1 संस्कारहीनायाम् ^7/1, अत्यन्तम् ⁰ एव ⁰ केवलतामसे ^7/1 हस्त्यादौ ^7/1 च^‑0, सत्त्वादिगुणैः ^3/3 तज्जैः ^3/3 च ⁰ संस्कारैः ^3/3 तथा ⁰ राजसैः ^3/3 तथा ⁰ तामसैः ^3/3 च ⁰ संस्कारैः ^3/3 अत्यन्तम् ⁰ एव ⁰ अस्पृष्टम् ^2/1 समम् ^2/1 एकम् ^2/1 अविक्रियम् ^2/1 तत् ^2/1 ब्रह्म ^2/1 द्रष्टुम् ⁰ 0. ^1/1 येषाम् ^6/3 ते ^1/3 पण्डिताः ^1/3 समदर्शिनः ^1/3॥